Om bij de top van de kenniseconomieën te horen is kwalitatief goed onderwijs noodzakelijk. Toch is voor intellectuele ontwikkeling meer nodig dan het onderwijs zoals dat nu gegeven wordt. (Filosofische) reflectie op je vakgebied en het ontwikkelen van een academische attitude zijn ook belangrijk.

Maar daarmee is niet alles gezegd. Vorming op het morele en sociale vlak is zeker zo belangrijk. Het begrip ”vorming” is in het hele debat over de kabinetsplannen in het hoger onderwijs (zowel bezuinigingen als investeringen) helaas nog bijna niet gehoord. Het gaat alleen maar over ”eigen verantwoordelijkheid”, ”investeren in jezelf” en ”ombuigen”.

Met vorming bedoelen we de ontwikkeling van een eigen identiteit, het vormen van een eigen visie op goed en kwaad, het goede leven en de goede samenleving, het leren zelfstandig te participeren in netwerken, het onderhouden van sociale relaties en het nemen van verantwoordelijkheden. Dit is zo belangrijk, omdat studenten zich voorbereiden om later op allerlei manieren te participeren in onze samenleving. Ze moeten straks verantwoordelijkheid gaan dragen voor de samenleving en leiding gaan geven. Om daar klaar voor te zijn, is meer nodig dan je studie in nominale tijd afronden.

De universiteit kan dat niet allemaal bieden. Dat hoeft ook niet en dat moet ze ook niet willen. Daarvoor zijn er studie- en studentenverenigingen, politieke en maatschappelijke (jongeren)organisaties, sportverenigingen et cetera. Veel studenten sluiten zich daarbij aan. Niet alleen omdat ze het leuk vinden, vooral ook omdat ze er veel aan hebben. De vorming en ervaring die studenten opdoen, is belangrijk voor hun positie op de arbeidsmarkt en voor de bijdrage die ze aan de maatschappij kunnen leveren.

Moet de samenleving dit allemaal betalen? Nee, dat verwachten studenten niet en dat gebeurt ook niet. De hoogte van de studiefinanciering is voor veel studenten al niet toereikend om de studiekosten te betalen, dus extracurriculaire activiteiten worden uit eigen zak bekostigd. En wanneer studenten uitlopen met hun studie, krijgen ze geen studiefinanciering meer en dragen ze zelf de financiële verantwoordelijkheid.

Uit een enquête onder onze leden blijkt dat veel studenten begrijpen dat zij ook moeten bijdragen aan het terugdringen van de overheidstekorten. Ook voor de langstudeerboete is enig begrip, echter niet voor het feit dat deze al per direct ingaat. Twee derde van de ondervraagden geeft aan dat de plannen een negatieve invloed hebben om al dan geen bestuursfunctie te gaan vervullen. Ook zullen ze minder actief zijn in universiteitsraden en uitwisselingsprojecten.

Met de nieuwe maatregelen worden de vele goede studenten onterecht gepakt. De samenleving heeft mensen nodig die intellectueel, sociaal en moreel gevormd zijn.

De auteurs zijn respectievelijk oud-preses en preses van de christelijke studentenvereniging CSFR.