De zware naschok in het Japanse rampgebied heeft een grote dreun uitgedeeld aan de hoop en het zelfvertrouwen van de overlevenden in het rampgebied. De beving komt net op het moment dat het leven weer normaal leek te worden.

De aardbeving, 7,1 op de schaal van Richter, vond om halftwaalf in de avond plaats, juist toen veel mensen net naar bed gingen. Een gevoelig moment, waarop mensen hun pyjama aantrekken en daarmee kwetsbaar zijn.

Mensen die al sliepen, werden hardhandig wakker geschud en overweldigd door het oorverdovende gerommel. In het Sunroute Hotel in Ichinoseki, zo’n 100 kilometer van het epicentrum, was de lucht in de gangen grijs van betongruis en stof. Stukjes van het plafond lagen op de vloer. De elektriciteit was uitgevallen en de kleine lampen van de noodgenerator priemden hun licht slechts met grote moeite door het grijze stofgordijn.

Mensen in blauwe yukata, een eenvoudige katoenen kimono om in te slapen, liepen met verschrikte ogen rond. Werknemers renden gedisciplineerd van verdieping naar verdieping om de schade op te nemen. Wederom was het opvallend dat zij enorm rustig en beheerst reageerden, ondanks de overduidelijke schrik in hun ogen.

Binnen enkele minuten werd iedereen naar de begane grond geroepen, waar een hotelmanager een voor een de namen van alle gasten afroept. Hij wilde er zeker van zijn dat iedereen de schok zonder kleerscheuren had overleefd. Gelukkig was dat ook het geval.

Veel gasten zaten stil voor zich uit te staren op de banken in de onverlichte lobby. Anderen spraken in hun mobiele telefoon. „Ik ben oké”, klonk het uit vele monden. Het bericht werd oneindig herhaald.

Sirene

Buiten liepen de straten vol met verontruste mensen die gespannen wachtten op wat verder zou komen. De stad was gehuld in een diepe duisternis, enkel verlicht door zaklampen en koplampen van auto’s. Af en toe reed een brandweerwagen met zwaailicht voorbij, op zoek naar gaslekken en branden. Om de zoveel tijd verstoorde een sirene de stilte van de zwarte nacht, doorgaans een ambulance op weg naar een ziekenhuis.

Zodra het licht werd bleek de schade aan gebouwen en huizen verbazingwekkend klein. De infrastructuur heeft wel grote schade ondervonden. In een groot gedeelte van Oost-Japan was geen elektriciteit, water en gas. De telefoon werkte niet en mobiele verbindingen vielen vaak weg. Veel wegen waren beschadigd of geheel geblokkeerd. Treinen staan stil en als de elektriciteit lang wegblijft zal hetzelfde gebeuren met auto’s. Zonder elektriciteit kunnen de pompen van tankstations immers niet werken.

De Japanse omroep NHK telde 4 doden en zo’n 130 gewonden; heel weinig voor een zware beving zoals deze. Maar de zwaarste schade is mentaal. „Ik ben doodmoe”, zei een 60-jarige hotelmedewerker. Zijn jongere collega stond te werken in pyjama met een jas eroverheen die ze snel uit haar auto had gepakt. Haar altijd nette kapsel was geheel uit model. De inboedel van haar huis was heftig door elkaar geschud en zodoende kon ze niet meer bij haar kleren. De deuren sluiten niet meer en ze maakt zich zorgen over diefstal.

„Ik had niet verwacht dat dit weer zou gebeuren”, merkte ze op. „Ik begon me net weer een beetje te ontspannen en me weer op mijn gemak te voelen. Ik heb nauwelijks voedsel in voorraad. Ik heb het gevoel alsof we weer terug bij af zijn.”

Hamsteren

Vrijwel iedereen reageert zo geschokt. Voor de enkele open winkels stonden ineens weer lange rijen mensen. Bij een supermarkt om de hoek van het hotel werden klanten mondjesmaat de donkere ruimte binnengelaten. Personeel begeleidt hen om hamsteren te voorkomen.

Het is net als altijd: indrukwekkend. Hoop en zelfvertrouwen hebben weliswaar enorme dreunen gehad, maar de rust en zelfbeheersing zijn er sterker door geworden.