Dit concludeert de inspecteur-generaal van het ministerie van Justitie in een rapport dat maandag werd gepubliceerd.

Vooral in New York maakte de federale recherchedienst FBI weinig verschil tussen arrestanten die verdacht werden van terroristische connecties en mensen die alleen waren opgepakt omdat zij geen geldige verblijfsvergunning meer hadden. Veel arrestanten werden veel te lang vastgehouden, kregen niet te horen waarvan zij verdacht werden en kregen nauwelijks gelegenheid om zich te verzekeren van juridische bijstand.

In afwachting van de beslissing van de FBI of het om gevaarlijke of ongevaarlijke arrestanten ging, werden velen onderworpen aan een bijzonder harde behandeling. Zij werden geketend aan handen en voeten, het licht in hun cel bleef vaak dag en nacht aan en tal van arrestanten werden verbaal en soms ook fysiek mishandeld. De FBI had gemiddeld drie maanden nodig om te beslissen wat er met een arrestant zou gebeuren. Een periode die de inspecteur-generaal „veel te lang” noemt.

„De conclusies van het rapport bevestigen onze verdenkingen over schendingen van de burgerrechten van tal van verdachten”, zo verklaarde Anthony Romero, directeur van de burgerrechtenorganisatie American Civil Liberties Union. Democratisch senator Patrick Leahy zei blij te zijn dat Justitie „tenminste enige verantwoordelijkheid neemt voor de overdreven reacties op de septemberaanslagen.” Justitie-woordvoerster Barbara Comstock meende echter dat haar ministerie zich niet hoeft te verontschuldigen voor acties „die erop gericht waren het publiek te beschermen tegen verdere aanslagen.”

Het rapport van de inspecteur-generaal betreft alleen de 762 arrestanten die na de aanslagen in de VS werden opgepakt. Justitie zegt niet verantwoordelijk te zijn voor de 680 arrestanten die vastzitten op de Amerikaanse militaire basis Guantanamo op Cuba. Die „buitenlandse strijders” die werden opgepakt in Afghanistan vallen onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Defensie. Volgens NBC-News beginnen „binnen afzienbare tijd” de militaire tribunalen, waar sommige van deze arrestanten zich zullen moeten verantwoorden.

Beschuldigden hebben het recht op juridische bijstand, maar die zullen zij zelf moeten betalen inclusief het transport naar en van het eiland. Verdachten die hiertoe geen middelen hebben, zullen worden verdedigd door luchtmachtkolonel Will Gunn, die hiertoe is aangewezen door Defensie. Volgens de Britse krant Mail on Sunday heeft men al een executieruimte ingericht om ter dood veroordeelden te executeren. De meeste Guantanamo-gevangenen zullen echter nooit voor een tribunaal verschijnen. Zij zullen na jaren ondervraging naar hun thuisland worden teruggestuurd, als Defensie besluit dat zij verder geen nuttige informatie meer kunnen verschaffen voor Amerika’s strijd tegen het terrorisme.