Zaterdag vielen de eerste bommen. Inmiddels zijn we bijna een week van geallieerde luchtaanvallen verder. En een paar ronkende toespraken van Muammar Gaddafi, waarin hij belooft dat de „fascistische troepen in de vuilnisbak van de geschiedenis zullen eindigen.”

En toen? De opmars van de troepen van Gaddafi naar Benghazi is weliswaar tot staan gebracht. En daarmee is hoogstwaarschijnlijk een moordpartij onder Libische opstandelingen voorkomen. Ook kan de onberekenbare dictator zijn luchtmacht niet meer gebruiken. Loffelijke daden tot zover, maar is het pleit daarmee beslecht?

Bij lange na niet. Aan Gaddafi getrouwe troepen strijden nog altijd tegen de Libische opstandelingen. Milities, veelal in burger gekleed, waren ook vandaag weer in felle gevechten met rebellen verwikkeld. De internationale coalitie bombardeert zo her en der. Maar de gehoopte ommekeer en daarbij behorende opmars van de Libische oppositie blijft vooralsnog uit.

Dat is ook niet meer dan logisch. En dat heeft alles te maken met het gebrek aan strategie en de interne verdeeldheid van de coalitie. De operatie tegen Gaddafi kwam snel op gang. Maar het ontbreekt aan een duide- lijk omschreven doelstelling – en al helemaal aan een heldere exit-strategie: wat doen we als de luchtaanvallen voorbij zijn?

De Fransen en de Britten zijn overduidelijk uit op een machtswisseling in Libië. Gaddafi moet weg. Voor de Verenigde Staten is de verdrijving van het regime in Tripoli niet het hoofddoel van de huidige operatie. Bescherming van de Libische burger staat voor Washington voorop.

Het is natuurlijk een illusie dat met de inzet van alleen het luchtwapen een machtswisseling tot stand kan worden gebracht. De coalitie heeft de inzet van grondtroepen bij voorbaat uitgesloten. Op het moment dat er niets meer te bombarderen valt, rest voor de geallieerde luchtmachten alleen nog het handhaven van de no-flyzone boven Libië. Die kan, met alle kosten van dien, theoretisch nog tot in lengte van jaren voortduren.

Ondertussen blijft Gaddafi zitten waar hij zit en kan hij min of meer ongestoord zijn gang gaan. Zijn enorme goudvoorraad en de poreuze grenzen met Tsjaad en Niger stellen hem vooralsnog in staat de Libische maatschappij op een levensvatbaar niveau draaiend te houden.

No-flyzone? Waar is die eerder ingesteld? Boven Srebrenica in 1995, onder andere. En boven Kosovo, vier jaar later. Het mag genoegzaam bekend zijn welke gruweldaden er ondanks een vliegverbod in deze regio’s zijn gepleegd.

Ja, de internationale gemeenschap was er historisch snel bij dit keer. Maar, zoals helaas vaak gebruikelijk, zonder een duidelijke doelstelling en een plan B. En dat zou wel eens catastrofaal kunnen uitpakken. De voorbeelden uit de geschiedenis spreken voor zich. Irak, Afghanistan…