Cobie Groenendijk, vicevoorzitter van het PvdA-homonetwerk, in het dagelijks leven psychiater in Amsterdam en opgegroeid in reformatorische kring, vindt het onderwerp religie en homoseksualiteit niet vreemd voor een partij als de PvdA. „De PvdA is altijd een echte emancipatiepartij geweest. Het zoeken naar verbinding is een diepe drijfveer in de sociaaldemocratie. Vandaar dat wij het als een van onze taken zien om het gesprek aan te gaan met religieuze groepen waar homoseksualiteit gevoelig ligt.”

Volgens haar neemt het geweld tegen homo’s in Nederland de laatste tijd toe. „Dat is voor een deel te verklaren uit de opvattingen van veel moslims over homoseksualiteit. Maar de aversie ligt natuurlijk veel breder.”

Ze slaat een bladzijde op in ”De aard, de daad en het Woord”, een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) uit 2010, waarin gesteld wordt dat het in de kleine gereformeerde kerkgenootschappen slecht is gesteld met de acceptatie van homoseksuelen. Van de ondervraagde kerkleden zegt gemiddeld 67 procent homoseksuele gevoelens niet te accepteren. „Bij het onderzoek moet wel de kanttekening worden gemaakt dat de ondervraagden RD-lezers zijn, waardoor het onderzoek niet voor alle kerken representatief is”, aldus Groenendijk.

Kunt u het bespreekbaar maken van homoseksualiteit niet veel beter overlaten aan de homo’s in de reformatorische kring zelf?

„We zijn blij met iedere organisatie die op dit terrein stappen zet. Voormalig PvdA-minister Plasterk heeft door de subsidiëring van RefoAnders een grote bijdrage geleverd om ook in reformatorische kring het debat te starten. Maar het blijft heel hard nodig om in reformatorische kerken de dialoog over dit onderwerp verder op gang te brengen. Als psychiater zie ik dat afwijzing en dreigende uitstoting door familie en kerk en het ontkennen van gevoelens bij homoseksuelen kunnen leiden tot angstklachten, depressies, verslaving en het in het ergste geval suïcidaliteit.”

Accepteert de PvdA dat er homo’s zijn die er, op grond van de Bijbel, voor kiezen om celibatair te leven?

„Iedereen mag zijn leven inrichten zoals hij dat wil. Maar zo’n keuze voor het celibaat kan natuurlijk ook ingegeven worden door groepsdwang. Zo van: als ik erbij wil horen, moet ik me schikken naar de regels van de groep, anders word ik uitgestoten. In dat geval staat het celibaat duidelijk het geluk van mensen in de weg. Uit tal van psychologische onderzoeken blijkt dat drie dingen daarvoor belangrijk zijn: een partner, werk en goede sociale relaties.”

Dus een homo zonder partner is per definitie ongelukkig?

„Nee, maar de vraag is wel hoe hij of zij tot zo’n keus is gekomen. Is dat een bewuste, autonome keuze? Of is die gemaakt uit angst en uit besef dat het serieus nemen van de behoefte aan een partner kan leiden tot uitstoting?”

Blijft er zo wel ruimte voor mensen die om religieuze redenen de homoseksuele praxis afwijzen?

„Wij zijn niet missionair. Maar wel willen wij nadrukkelijk het individu centraal stellen en niet een bepaalde groepscode. Daarom willen wij de dialoog over dit onderwerp graag aangaan. Ons pleidooi is: Laat homo’s ook in reformatorische kringen een gezicht krijgen. Met hen praten is heel anders dan over hen praten.”