Commentaar: Zware maaltijd
Toen het staatsbezoek van de koningin aan Oman werd aangekondigd, namen zij het voor kennisgeving aan. Nu het gereduceerd is tot een privébezoek, hebben zij er de mond vol van. Dinsdagavond gaat de vorstin uit eten, maar als ze niet oppassen verslikken Haagse politici zich in die maaltijd. Dat is altijd het gevaar van opwinding bij het eten.
Tegenstanders van het bezoek halen alles uit de kast om maar duidelijk te maken dat de koningin niet naar de sultan van Oman moet gaan. Het zou een „abject” heerser zijn, die het niet zo nauw neemt met de mensenrechten. Oman is geen democratisch land. Minderheden worden onderdrukt. Kortom, een land waar je niet graag wilt wonen.
Merkwaardig is dat al deze bezwaren niet te horen waren toen het staatsbezoek enkele maanden geleden werd aangekondigd. De Kamer nam de mededeling voor kennisgeving aan. Nu blijken er ineens legio bezwaren te zijn.
Natuurlijk hebben de reserves van opponenten een kern van waarheid. Oman is geen westerse democratie. De huidige machthebber, sultan Qabus Ben Said al-Said, regeert het land al sinds 1970 op autocratische wijze. Hij is bepaald geen pleitbezorger van de democratische staatsvorm. De basisvrijheden zoals West-Europa die kent, komen in Oman niet tot hun recht. Zo is de positie van christenen er niet gemakkelijk.
Een dictator kan men sultan Qabus echter niet noemen. Tijdens zijn regering heeft hij de 3 miljoen inwoners van zijn land welvaart en stabiliteit gebracht. Vandaar dat hij jarenlang groot aanzien had bij de Omani’s. Om die reden zegt de Nederlandse regering dat de mensenrechtensituatie in Oman „niet slecht” is in vergelijking met die in omliggende landen.
Dat standpunt werd tot voor kort gedeeld door de Kamer. Nu lijkt de oppositie dat vergeten. De politieke omwenteling in de Arabische wereld en de latente onrust in Oman is voor de linkse partijen reden om zich uit te spreken tegen het bezoek. Misschien zou men dan toch nog eens moeten graven in het kortetermijngeheugen. Ook zouden Van Bommel (SP) en Van Gent (GL) zich moeten afvragen of de revoluties in andere landen van het Midden-Oosten en Noord-Afrika of een omwenteling in Oman werkelijk democratie zullen brengen. Dat is nog maar de vraag, gelet op de strijdvaardigheid van militante moslims.
Ook hun stelling dat een bezoek aan de sultan een klap in het gezicht is van de demonstranten, is niet eenduidig te beantwoorden. Er zijn ook opponenten in Oman die een bezoek juist toejuichen vanwege de publiciteit.
Als ze eerlijk zijn, moeten de politici toegeven weinig of niets te kunnen doen aan het privébezoek van de koninklijke familie. Alles is in goed overleg met de minister-president en met de regering van Oman gegaan. Door het bezoek een lagere status te geven, is duidelijk een signaal gegeven. Door de uitnodiging niet helemaal af te slaan, is voorkomen dat Oman zich beledigd voelt. Gelet op de goede handelsbetrekkingen met de betrekkelijk kleine golfstaat zou dat laatste zeker niet in Nederlands belang zijn. Laten critici van het privébezoek dat effect ook eens meewegen.