Een vrouw is in principe vruchtbaar van de eerste tot de laatste menstruatie. De periode (soms jaren) vóór de laatste menstruatie wordt de overgang genoemd. Die kan gepaard gaan met klachten, zoals opvliegers, onregelmatige menstruaties en meer bloedverlies. Deze klachten ontstaan door afname van het hormoon oestrogeen.

Het is bekend dat naarmate de dag van de laatste menstruatie nadert, de kans op een spontane zwangerschap afneemt, maar niet gelijk is aan nul. Exacte percentages zijn niet bekend. Ze variëren van 25 procent per jaar op 41-jarige leeftijd tot 10 procent op 43-jarige leeftijd. Op 50-jarige leeftijd is de kans dus erg klein, maar niet nul. Als een vrouw na haar 43e twaalf maanden niet meer menstrueert, wordt de kans op zwangerschap als 0 procent beschouwd: de overgang is een feit. Als u wilt weten waar u aan toe bent, zou u een zwangerschapstest kunnen doen.

J. A. Spaan, huisarts

Vanwege de ziekte Non-Hodgkin krijg ik een aantal chemokuren. Nu is er een bijwerking opgetreden waarbij ik mijn handen en vingers niet meer normaal kan gebruiken en sturen. Ik kan ook geen orgel meer bespelen. Kan dit nog overgaan? Heeft u nog een advies?

Chemotherapie heeft een verminderd functioneren van zenuwbanen als bijwerking. We noemen dit een polyneuropathie. Afhankelijk van de gebruikte soorten middelen (cytostatica) worden soms vooral de gevoelsbanen aangetast (verminderd gevoel in vooral voeten en vingers), soms vooral de motorische banen (minder kracht in voeten en handen), soms een combinatie.

Bij bepaalde cytostatica treedt later herstel op, maar niet altijd. Soms wordt de polyneuropathie na het staken van de chemotherapie zelfs nog erger.

Belangrijk is zorgvuldige voetverzorging (wondjes worden niet gevoeld en kunnen gevaarlijk ontsteken) en begeleiding door fysio- en ergotherapie om het dagelijks functioneren te ondersteunen.

Dr. H. Kerkhoff, neuroloog

Ik lig graag op mijn rechterzijde in ons waterbed, maar de laatste tijd word ik (66) ’s nachts wakker door tintelingen en een prikgevoel in de rechterarm. Is de bloedstroom dan verminderd? Wat kan ik hieraan doen?

Mogelijk wordt door uw houding in bed de zenuw en bloedvoorziening afgekneld. Beide opties zijn mogelijk. Ik adviseer een andere houding te proberen waarbij de arm meer vrij ligt. Dit soort klachten duidt veelal niet op structurele vaat- of zenuwafwijkingen. Geruststelling lijkt me dus op haar plaats.

J. Peters, huisarts