Het CDA kreeg gisteren de hardste klappen. Ten opzichte van de Provinciale Statenverkiezingen van 2007 verloor de partij ruim 428.000 stemmen en daalde het aantal CDA’ers in de Staten van 151 naar 86.

Ook de ChristenUnie kreeg een stevige dreun. Ten opzichte van de Statenverkiezingen van 2007 haalde zij bijna 79.000 stemmen minder. Het aantal CU-Statenleden daalde van 37 naar 23.

De SGP kreeg een gevoelige tik. De partij won in vergelijking met de Statenverkiezingen van 2007 circa 17.000 stemmen, maar het aantal SGP’ers in de Staten daalt van 15 naar 12.

Door het verlies is de positie van de christelijke partijen in de provincies flink verzwakt. Bij de provinciale verkiezingen van 2003 en 2007 hadden CDA, CU en SGP 36 procent van het aantal zetels. Sinds gisteren is dat nog maar 21 procent.

Ernstiger

Dat het CDA fors zou verliezen ten opzichte van de Statenverkiezingen van 2007 was al duidelijk. De belangrijkste vraag gisteren was of de christendemocraten na het enorme verlies vorig jaar bij de Kamerverkiezingen nog verder zouden wegzakken.

In CDA-kring werd gisteren bij de analyses vooral uitgegaan van de teruggang van het aantal Statenleden van 151 naar 86. In vergelijking met de sombere peilingen en de halvering van de fractie in de Tweede Kamer leek de situatie zodoende te stabiliseren, zo benadrukte onder anderen vicepremier Verhagen gisteren. Veel belangrijker voor de duiding van de positie van het CDA is echter dat het ten opzichte van de Kamerverkiezingen van vorig jaar nog eens bijna 300.000 stemmen heeft verloren. Omgerekend gaat het al snel om 4 Kamerzetels.

Het aantal stemmen daalde bij het CDA tot 985.000. Voor het eerst duikt de partij onder de 1 miljoen kiezers. Een gevoelige dreun.

Ook in de provincies is het CDA zijn machtspositie kwijt. Alleen in Overijssel zijn de christendemocraten nog de grootste partij . Zelfs in de bolwerken Noord-Brabant en Zuid-Limburg werden ze van de eerste plaats verdrongen. Het grootste verlies was in Zuid-Holland, Noord-Brabant en Gelderland.

Teleurstellend

Voor ChristenUnie waren de verkiezingen van gisteren erg teleurstellend. De partij haalde gisteren 230.000 stemmen, ongeveer 40.000 minder dan bij de Kamerverkiezingen van 2010. Het resultaat is een verlies van 14 Statenzetels. In Overijssel, Flevoland, Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland raakte de CU zelfs 2 zetels kwijt.

De achteruitgang bij de ChristenUnie was het grootst in Zuid-Holland (ruim 16.000 stemmen minder), gevolgd door Utrecht (ruim 6200) en Gelderland (ruim 6200). De gemeenten waar de CU het meest verloor, waren Rotterdam, Den Haag, Katwijk en Utrecht. Maar in twintig plaatsen werd er toch een plus geboekt: Assen, Dantumadiel en Reimerswaal en Smallingerland.

Gemengd beeld

Bij de SGP levert de uitslag van gisteren een gemengd beeld op. Het aantal stemmen op de partij steeg in vergelijking met de Kamerverkiezingen met circa 1300 tot 152.000 stemmen. Maar door met name de bijna 10 procent hogere opkomst daalde het aantal Statenzetels met 3 tot 12. Maar ook bijvoorbeeld het feit dat in Zeeland de CU geen lijstverbinding met de staatkundig gereformeerden wilde, kost de SGP een zetel.

De SGP won het meest in Utrecht (916 stemmen) en Gelderland (768). Het grootste verlies was in Zeeland (min 171) en Drenthe (min 163).

Winst was er voor de SGP in Katwijk en Utrechtse Heuvelrug. De partij verloor het meest in Urk, Rotterdam, Den Haag en Reimerswaal.

Per saldo verloor de christelijke politiek gisteren terrein. Helaas niet voor het eerst.

Update 16.45 uur: Verschillende lezers suggereren dat de bovenstaande analyse rekenfouten bevat. Zij zien echter over het hoofd dat in het artikel de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen niet alleen vergeleken wordt met die van de Statenverkiezingen van 2007, maar óók met die van de laatstgehouden Tweede Kamerverkiezingen. De provinciale verkiezingen zijn immers door de partijen helemaal in het landelijk perspectief geplaatst met het oog op de samenstelling van de Eerste Kamer. In de concrete gevallen waar onderstaande lezers op doelen, hebben zij de analyse verkeerd gelezen: hier wordt vergeleken met de Tweede Kamerverkiezingen, en dus kloppen de berekeningen wel. Redactie digitale media