Op basis van de uitslag van de gisteren gehouden Provinciale Statenverkiezingen zouden VVD, PVV en CDA samen 37 van de 75 zetels in de Senaat krijgen. Dat is 1 te weinig voor de absolute meerderheid. Waarschijnlijk hebben de partijen nog wel stemmen over, zodat ze mogelijk in aanmerking komen voor een restzetel. In dat geval zouden de coalitiepartijen wel op eigen kracht een meerderheid hebben. Daartegenover staat dat de tiende zetel voor de PVV nog niet helemaal zeker is.

Als de coalitiepartijen geen meerderheid behalen, moet premier Rutte voor omstreden wetsvoorstellen steun zoeken bij de SGP, die ook wel de stille gedoogpartner wordt genoemd.

Ondanks de stemmenwinst die de partij gisteren boekte, bezet ze waarschijnlijk niet langer 2 zetels, maar 1 zetel in de Senaat. Dat heeft alles te maken met het niet meer mogelijk zijn van lijstverbindingen tussen partijen.

Desondanks zeggen rekenmeesters uit diverse partijen dat het toch niet is uitgesloten dat de SGP een tweede zetel in de wacht sleept. Volgens SGP-Tweede Kamerlid Dijkgraaf zal de coalitie van VVD, PVV en CDA eerst proberen zelf een extra zetel in de wacht te slepen. Dat kan door leden van Provinciale Staten te vragen op bepaalde lijsten te stemmen, mogelijk zelfs van andere partijen. Zo kan er soms een restzetel aan de eigen of een bevriende fractie toevallen. „Als dat niet lukt en de partijen hebben nog stemmen over, dan zullen die mogelijk naar de SGP komen, waardoor wij onze tweede zetel kunnen behouden”, aldus Dijkgraaf.

Wellicht dat ook ChristenUnie-Statenleden advies krijgen om op de SGP-lijst voor de Eerste Kamer te stemmen, zo stelt het SGP-Kamerlid. „De ChristenUnie heeft ook stemmen over. Als ze die zouden uitbrengen op de SGP, dan zouden wij in aanmerking komen voor een tweede zetel en zou GroenLinks er 1 verliezen. Dan moet de keus toch niet moeilijk zijn.”

Echte duidelijkheid over de zetelverdeling in de Senaat zal er pas komen op 23 mei, als de gisteren gekozen Provinciale Statenleden de nieuwe Eerste Kamer kiezen. Deskundigen op partijbureaus kunnen wel afspraken maken over wie op wie moet stemmen, maar als een Statenlid bewust of onbewust zijn stem uitbrengt op een ander persoon dan afgesproken, kan dat een verschuiving teweegbrengen.

Als de SGP inderdaad op een wippositie komt, zou de partij extra eisen gaan stellen aan het kabinet. Op dit moment houdt het kabinet al duidelijk rekening met wensen van de staatkundig gereformeerden. Formeel hoeft dat niet, want de gedoogcoalitie heeft in de Tweede Kamer 76 van de 150 zetels. Maar als de coalitie in de Senaat voor haar wetsvoorstellen niet buiten de steun van de SGP kan, dan ligt het zeer voor de hand dat de partij daar wat voor terugkrijgt.

Zowel vanuit VVD en CDA als vanuit PVV zijn er gisteren al vriendelijke opmerkingen richting de staatkundig gereformeerden uitgesproken. Ze werden geroemd om hun doorgaans constructieve en constitutionele opstelling.

De opkomst voor de Statenverkiezingen was gisteren relatief hoog. Kwam in 2007 ruim 46 procent van de kiesgerechtigden naar de stembus, gisteren bedroeg dat aandeel bijna 56 procent. De opkomst was zelfs nog hoger dan bij de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar maart. Toen was de opkomst ruim 54 procent.