De Omaanse industriestad Sohar was gisteren het toneel van rellen. Er braken ongeregeldheden uit waarbij zes doden vielen. Dat heeft de leiding van een ziekenhuis in Sohar vanmorgen laten weten. Ongeveer 2000 betogers raakten slaags met de politie. Vanmorgen blokkeerden nog steeds betogers de toegang tot de raffinaderij, de haven en een aluminiumfabriek. De Omani’s protesteren tegen het autoritaire bewind van sultan Qabs Ben Said al-Said.

Ook vorige week was het onrustig in de oliestaat. Boze burgers gingen massaal de straat op om politieke hervormingen te eisen. ”Ja tegen hervormingen! Nee tegen corruptie!” en: ”Wij willen democratie!” klonk het uit de kelen van honderden betogers. Hun eisen? Hogere lonen, meer werk, meer opleidingsmogelijkheden en lagere voedselprijzen.

Met het succes van de demonstraties in Egypte in het achterhoofd gingen de Omani’s de confrontatie aan. De betoging eindigde geweldloos. De politie van het sultanaat wist te voorkomen dat de demonstranten naar het centrum van de hoofdstad Masqat zouden trekken.

Of de koningin naar Oman en Qatar afreist, is de vraag. De Rijksvoorlichtingsdienst is summier over de onrust in Oman en het staatsbezoek. „Het ministerie van Buitenlandse Zaken houdt de situatie nauwlettend in de gaten”, aldus een woordvoerder van de RVD. Het programma is op één punt aangepast. Zou koningin Beatrix eerst zondag op het commandofregat Hr. Ms. Tromp een ontmoeting hebben met de Nederlandse gemeenschap in Oman, vorige week werd dat fregat echter ingezet bij de evacuatie van Nederlanders uit Libië.

Van zondag 6 maart tot dinsdag 8 maart brengt koningin Beatrix een bezoek aan Oman. De zondag vormt voor de koningin geen reden om het bezoek een dag eerder of later te beginnen. Ze werd uitgenodigd door sultan Qabus Ben Said al-Said. Prins Willem-Alexander en prins Máxima zullen haar vergezellen. Aansluitend vliegt het koninklijke gezelschap door naar het emiraat Qatar, waar ze tot en met 10 maart verblijven op uitnodiging van de emir, sjeik Hamad Ben Khalifa al-Thani. Minister Rosenthal begeleidt de koningin.

Het staatsbezoek moet de goede betrekkingen tussen Nederland en de golfstaten bevestigen. Tijdens de bezoeken spelen de economische ontwikkeling van Oman en Qatar en de mogelijkheden voor het Nederlandse bedrijfsleven hierbij een belangrijke rol.

In het programma is er veel aandacht voor cultuur. Het koninklijk gezelschap brengt in Oman een bezoek aan het Nakhalkasteel, waar het uitleg krijgt over het Omaanse culturele erfgoed. Ook wordt de Grote Moskee bezocht. De koningin biedt de sultan een concert aan van het Amsterdam Baroque Orchestra.

In Qatar woont de koningin een ontmoeting bij met vertegenwoordigers van het Nederlandse bedrijfsleven en Qatarese zakenpartners. Ook minister Verhagen is hierbij aanwezig. Daarna staat er een bezoek aan het Museum of Islamic Art op het programma. Naast een rondgang door het museum is er een voorbezichtiging van de tentoonstelling ”Golden Age of Dutch Painting”, met hoogtepunten uit de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam.

Op donderdag wordt er een bezoek gebracht aan de vestiging van Shell Pearl GTL. Ook in Qatar ontvangt koningin Beatrix de Nederlandse gemeenschap en treedt het Amsterdam Baroque Orchestra op.

Voor prins Willem-Alexander en prinses Máxima is Oman bekend terrein. Het paar bracht in 2009 een officieel bezoek aan Oman en de Verenigde Arabische Emiraten.

Omaanse sultan bijzonder geliefd bij bevolking

Het sultanaat Oman ligt in West-Azië, aan de zuidoostkust van het Arabisch schiereiland. De hoofdstad is Masqat. Met ruim 3 miljoen inwoners is Oman een van de dunst bevolkte landen ter wereld.

Oman is vooral een moslimland. Driekwart van de inwoners is Abadhimoslim. Daarnaast zijn er soennieten en Shi’a-moslims. Ook leven er hindoes.

Het staatshoofd van Oman is sultan Qabus Ben Said al-Said. Hij werd op 18 november 1940 geboren in Salalah, in de provincie Dhofar, als de enige zoon van sultan Said Ben Taimur. De eerste zestien jaren van zijn leven woonde hij in Salalah en vervolgens werd hij naar een privéschool in Engeland gestuurd. Nadat hij de militaire academie van Sandhurst had afgerond, volgden een militaire carrière en een wereldreis. Vervolgens keerde Qabus in 1964 terug naar Oman, waar hij huisarrest kreeg. Dit gaf hem de kans om zich te ontwikkelen op het gebied van de islam en de geschiedenis van zijn geboorteland. Qabus was niet trots op de isolatie en de armoede waaraan Oman werd blootgesteld onder het regime van zijn vader. In 1970 pleegde hij met hulp van de Engelsen een geweldloze coup tegen het bewind van zijn vader en trad zelf aan als nieuwe sultan van Oman. Naast staatshoofd is hij ook minister president. Qabus is gescheiden en heeft geen kinderen, waardoor niet vaststaat wie de troon na hem zal overnemen.

Onder sultan Qabus Ben Said al-Said is Oman gemoderniseerd. In 1970 had de golfstaat niet meer dan 5 kilometer snelweg, een paar schooltjes en één ziekenhuis. Anno 2011 is het sultanaat rijk: nieuwe huizen, goede infrastructuur, vijfsterrenhotels, universiteiten en dure auto’s. De inwoners betalen geen inkomstenbelasting. Die vooruitgang is vooral te danken aan de ontdekking van olie. Maar, veel Omani’s geven sultan Oman de credits. Door zijn inzet zijn het onderwijs en de zorg verbeterd, kregen vrouwen kiesrecht en werden kranten toegestaan. Politieke partijen blijven echter verboden en het parlement heeft slechts een adviserende functie. De naam van het land veranderde van sultanaat van Masqat en Oman in sultanaat van Oman. Door de transformatie van Oman is de sultan bijzonder geliefd geraakt onder de bevolking. Dat hij elk jaar weer een paar weken met een groep ministers door het land trekt om de klachten van zijn inwoners aan te horen en op te lossen, maakt hem nog populairder. In omringende landen staat Quabus bekend als een gematigd leider. Hij bemiddelde bij problemen in de golfregio. Zodoende leeft Oman in vrede met de andere landen van het Midden-Oosten.

Emir met 3 vrouwen en 24 kinderen

Qatar is een Arabisch emiraat in het Midden-Oosten, aan de Perzische Golf. De staat –met hoofdstad Doha– is een schiereiland; hij grenst voor een klein deel aan land. Qatar kenmerkt zich door kale woestijnvlaktes; flora en fauna is er nauwelijks te vinden en het is er buitengewoon warm. Het kleine land –ongeveer een vierde deel van Nederland– is erg rijk vanwege de oliehandel.

De golfstaat Qatar is islamitisch; 80 procent van de bevolking is moslim. Hoewel niet-islamitische gemeenschappen tot 2003 officieel verboden waren, werd hun aanwezigheid getolereerd. In 2003 werd er echter een nieuwe grondwet goedgekeurd, die godsdienstvrijheid, de vrijheid van meningsuiting en het recht op vergaderen waarborgde, maar wel het verbod voor moslims in stand hield om zich te bekeren tot een andere godsdienst. Er zijn een paar anglicaanse kerken in Qatar te vinden en er zijn plannen voor de bouw van een orthodoxe, een koptische en een protestantse kerk.

Hamad Ben Khalifa al-Thani staat aan het hoofd van de oliestaat. Hij is sjeik en huidig emir van Qatar. Hamad werd geboren in 1950. Hij kreeg zijn opleiding aan de Britse koninklijke militaire academie Sandhurst, tot 1971. In 1977 werd hij benoemd tot troonopvolger en minister van Defensie. Op 27 juni 1995 pleegde Hamad een geweldloze staatsgreep. Zijn vader, emir Khalifa Ben Hamad al-Thani, verbleef op dat moment in Zwitserland. Hamad werd op 20 juni 2000 tot emir van Qatar gekroond. Hij heeft 3 vrouwen en in totaal 24 kinderen: 11 zonen en 13 dochters. Alleen zijn tweede vrouw, Sheika Mozah, verschijnt in het openbaar. In tegenstelling tot veel andere vrouwen in het Midden-Oosten is Sheikha Mozah actief betrokken in de regering van Qatar. Ze leidt onder andere het project Education City.

Na zijn kroning zette emir Hamad Ben Khalifa al-Thani direct een modernisering in. Hij voerde flinke hervormingen door, zeker naar de normen van de golfstaten. Het in 1975 geschorste parlement werd in ere hersteld en vrouwen kregen kiesrecht. Het laatste woord is echter aan de familie Al-Thani. De stap naar meer inspraak of zelfs democratie is niet gemaakt. Emir Hamad Ben Khalifa al-Thani staat in de westerse wereld bekend als gastheer en financier van de Arabische televisiezender Al-Jazeera. Daardoor wordt Hamad regelmatig bekritiseerd door de Verenigde Staten wegens „partij kiezen” in de oorlog in Irak en de Palestijnse intifada. Sjeik Hamad is echter een van de trouwste bondgenoten van de Verenigde Staten in het Midden-Oosten.