Met veel bombarie kondigt minister Leers voor Immigratie en Asiel nieuwe, strengere asielwetgeving aan. Zo zal het aantal situaties waarin asielzoekers een hoger beroep in Nederland kunnen afwachten, worden gereduceerd. Uit bestudering van de plannen blijkt echter dat er niets nieuws aan valt te ontdekken. Zo mag een asielzoeker een hoger beroep of een beroep tegen een tweede beslissing voortaan alleen in Nederland afwachten als er nieuwe feiten of gewijzigde omstandigheden zijn. Maar dat is nu ook al zo. Oftewel: Leers kondigt met veel bombarie staand recht aan.

Ook met andere plannen genereerde de minister veel media-aandacht. Zo liet hij weten in beroep te gaan tegen de uitspraak van de rechtbank in Den Bosch in de zaak-Sahar. De rechtbank verbood uitzetting van dit Afghaanse meisje en haar gezin omdat ze na tien jaar verblijf in Nederland meer binding hebben met Nederland dan met Afghanistan.

Het is begrijpelijk dat de minister dit besluit wil aanvechten. Hij wil niet dat een familie als deze wordt ‘beloond’ voor het oprekken van een asielprocedure. Maar aan de andere kant: kennelijk is er jarenlang niet gewerkt aan de terugkeer van dit gezin, of kon het gezin gewoonweg niet terug gezien de omstandigheden in Afghanistan. Dat moet de minister ook erkennen.

Leers kan zijn energie beter steken in het snel en zorgvuldig afhandelen van nieuwe asielprocedures dan in het aanvechten van rechterlijke beslissingen. Tot voor kort weigerde de minister zo’n 2000 asielzoekers tot de procedure toe te laten die via Griekenland ons land binnen kwamen. Alle vluchtelingen moeten asiel aanvragen in het land waar ze de EU binnenkomen, redeneert de minister. We weten echter allang dat Griekenland geen zorgvuldige asielprocedure kent en dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens de terugzending naar Griekenland in vele ”interim measures” verbood.

Bij de start van het kabinet-Rutte werd een forse daling van het aantal asielzoekers in het vooruitzicht gesteld. Dergelijke uitspraken zijn echter een luchtspiegeling. De kiezers voorspiegelen dat dit kabinet het aantal asielzoekers drastisch zal verminderen, is niet geloofwaardig. De ferme uitlatingen van de minister zijn dan ook vooral bedoeld om de aandacht af te leiden van rechterlijke uitspraken die aantonen hoe weinig speelruimte Leers feitelijk heeft. De minister zit in een juridisch keurslijf.

Als er al mogelijkheden zouden zijn om de instroom van asielzoekers in te dammen dan moeten die in Brussel worden gezocht. Ik betwijfel echter of het Europese asielbeleid eenvoudig te veranderen is. Er bestaat nu een vangnet, dat in overeenstemming is met fundamentele rechtsbeginselen. De kans dat die regels worden aangepast is niet bijzonder groot.

De auteur is bijzonder hoogleraar toezicht in Groningen.