Het referendum was het gevolg van een vredesakkoord uit 2005. Daarmee kwam een eind aan een decennialange strijd in het olierijke zuiden van Sudan. Het islamitische noorden en het overwegend christelijke, zwart-Afrikaanse zuiden vochten om controle over het gebied. Bij de strijd zijn volgens sommige bronnen meer dan twee miljoen doden gevallen.

Na de bekendmaking van de uitslag klonken er verzoenende woorden. „We kunnen geen vijanden zijn. We moeten goede banden opbouwen, omdat er veel dingen zijn die noord en zuid aan elkaar binden”, stelde de Zuid-Sudanese leider Salva Kiir. De Sudanese president Omar al-Bashir had eerder op de dag gezegd te streven naar „goede relaties gebaseerd op samenwerking”.

Ook vanuit het buitenland kwamen positieve reacties. VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon prees alle partijen voor „het handhaven van vrede en stabiliteit in deze cruciale periode”. De Amerikaanse president Barack Obama feliciteerde Zuid-Sudan met de onafhankelijkheid. „Na tientallen jaren van conflict waren de beelden van miljoenen Zuid-Sudanese kiezers die hun eigen toekomst bepalen een inspiratie voor de wereld en een nieuwe stap voorwaarts op de lange reis van Afrika naar gerechtigheid en democratie”, verklaarde Obama.

De Nederlander Dirk-Jan Omtzigt, economisch topadviseur van Zuid-Sudan, vindt dat er nu bruggen geslagen moeten worden. In een telefonisch interview met het ANP noemt Omtzigt het „buitengewoon goed” dat er bij het onafhankelijkheidsreferendum geen onregelmatigheden zijn geconstateerd en dat Bashir de uitslag accepteert.

Over de toekomst van het jongste land ter wereld is Omtzigt optimistisch. „Er zijn hier veel natuurlijke grondstoffen en de bevolkingsdichtheid is laag. Daardoor zal er niet worden gevochten om land. Er kan hier een plurale democratie bloeien”, stelt Omtzigt.

Om die staat op te bouwen, krijgt Zuid-Sudan de komende jaren hulp van internationale experts, zoals Omtzigt. „We willen voorkomen dat fouten die eerder zijn gemaakt, worden herhaald. We hebben geleerd van eerdere ervaringen, positief en negatief”, aldus de Nederlander. Zuid-Sudan erkent dat er nog veel instellingen moeten worden ontwikkeld, aldus Omtzigt, „maar dat ze om hulp durven te vragen, vind ik volwassen”.

Ondanks de keuze voor onafhankelijkheid zijn noord en zuid nog niet volledig gescheiden. De komende tijd onderhandelen de twee landsdelen nog over de boedelscheiding. Zo moeten er afspraken worden gemaakt over zaken als olie-inkomsten, het gebruik van water uit de Nijl en de verdeling van de Sudanese staatsschuld.

Volgens Omtzigt zit er schot in de gesprekken daarover, „maar ongeacht het verloop van de onderhandelingen; op 9 juli wordt Zuid-Sudan officieel onafhankelijk.”