Het artikel van Gerrit de Jong over de relatie tussen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en hulporganisatie ICCO vraagt om een reactie. De Jong is niet goed geïnformeerd over de samenwerking tussen ICCO en Kerk in Actie, het missionaire en diaconale werk van de Protestantse Kerk. Misschien hebben wij onvoldoende over onze relatie gecommuniceerd of is ons verhaal te ingewikkeld. Maar De Jong had zijn huiswerk beter moeten doen. Nu beschadigt hij werk waarvan wij vermoeden dat het ook hem dierbaar is.

We schrijven deze reactie ook om kerkleden gerust te stellen. Met hun collectegiften wordt de Palestijnse intifada niet gefinancierd. Kerk in Actie en ICCO werken in het buitenland samen. Dat gebeurt om de krachten te bundelen en met beperkte middelen zo veel mogelijk diaconale projecten te steunen en ontwikkelingswerk mogelijk te maken.

In de samenwerkingsovereenkomst zijn twee dingen uitgesloten: het zendingswerk van Kerk in Actie en het werk in het Midden-Oosten. Op deze twee gebieden hebben beide organisaties dus een eigen verantwoordelijkheid. Dat betekent ook dat de financiering hier volledig gescheiden is.

De Jong verwijt Kerk in Actie dat het een financiële bijdrage levert aan de eis van de Nederlandse overheid dat ICCO 25 procent eigen geld moet laten zien. Het gaat hier over een alliantie van overwegend protestants-christelijke organisaties die samen subsidie ontvangen. De eis van 25 procent wordt door alle alliantieleden bij elkaar opgebracht. De leden dragen een eigen verantwoordelijkheid en voeren een zelfstandig beleid binnen de bandbreedte van het bedrijfsplan. Met haar bijdrage realiseert Kerk in Actie haar eigen doelen en ondersteunt partners in het zuiden.

Bovendien slaan de aantijgingen aan het adres van ICCO over haar beleid met betrekking tot Israël en de Palestijnse gebieden de plank mis. ICCO steunt de redactionele formule van de bewuste website, Electronic Intifada, maar neemt geen verantwoording voor alles wat er op de website staat. Het ondersteunen van alternatieve fora en media in conflictsituaties, ook in Sudan of de Democratische Republiek Congo, behoort tot het werk van ICCO. Juist in conflictsituaties zijn media die berichten over de schendingen van de rechten van burgers van groot belang. Uitingen in de pers in conflictgebieden reflecteren vaak de spanningen die er in het gebied zijn. Genoemde website is overigens een nieuwswebsite met allerlei documenten en geschriften die iets zeggen over het Israëlisch-Palestijnse probleem vanuit een Palestijns perspectief maar niet een website die zelf één bepaalde mening of politieke overtuiging uitdraagt.

ICCO is geen voorstander van één Palestijnse staat, waar Joden een minderheid zouden zijn, maar wil zich ervoor inzetten dat zowel Joden als Palestijnen recht hebben op zelfbeschikking. ICCO ondersteunt niet een boycot van Israël. Wel roepen vrijwel alle maatschappelijke Palestijnse organisaties, en sommige Israëlische, op tot vreedzaam verzet tegen de bezetting van de Palestijnse gebieden en zien velen van hen economische sancties als een middel daarvoor. Onder deze organisaties bevinden zich ook organisaties die steun ontvangen van de Nederlandse overheid zelf.

De Protestantse Kerk heeft altijd volstrekt duidelijk gemaakt dat zij een onopgeefbare band heeft met het volk Israël. Dat staat niet er discussie. De Protestantse Kerk is echter ook zeer betrokken bij Palestijnse kerken en christenen en draagt een diaconale verantwoordelijkheid bij vragen rond welzijn, gerechtigheid en vrede. De Protestantse Kerk wijst de bezetting van de Palestijnse gebieden door Israël af, maar ondersteunt ook niet een boycot van Israël.

Zendingsman Jo Verkuyl en de protestantse kerken waren in 1964 de oprichters van ICCO. De organisatie is daarmee geworteld in de protestants-christelijke traditie van werelddiaconaat en ontwikkelingssamenwerking. Ze werkt vanuit kernwaarden zoals gerechtigheid, compassie en rentmeesterschap en baseert zich ook op de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Vanuit deze invalshoeken werkt ICCO samen met Kerk in Actie.

Samenwerken vanuit onze gezamenlijke protestants-christelijke wortels zit in onze nieren. Die wortels liggen in onze protestants-christelijke identiteit en uiten zich in onze inzet voor gerechtigheid, compassie en rentmeesterschap. Voeding van onze wortels komt uit het Evangelie. En dat kunnen en willen we niet vergeten.

De auteurs zijn respectievelijk algemeen directeur Dienstenorganisatie Protestantse Kerk en voorzitter van de raad van bestuur van ICCO.