Commentaar: De kerk en de media
De Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) heeft een brochure gepubliceerd over echtscheiding en hertrouwen. Een onderwerp dat de aandacht trekt, zo blijkt. Zowel binnen de kerk als daarbuiten is erop gereageerd. De brochure stelt, op Bijbelse gronden, dat echtscheiding alleen is toegestaan als er sprake is van overspel of van een vijandige houding van een van de partners tegenover het christelijk geloof. En dat is in onze maatschappij geen populaire boodschap.
Het was dan ook bijna te verwachten dat seculiere media opheldering over de inhoud zouden vragen. En dat gebeurde ook. De voorzitter van de Gereformeerde Bond werd door journalisten van PowNews –een tv-rubriek van de omroep PowNed, het tv-broertje van de website geenstijl.nl– letterlijk overvallen in zijn eigen huis. En zie dan maar eens op een rustige manier de inhoud van zo’n brochure voor het voetlicht te brengen bij interviewers die niet bepaald empathisch te werk gaan.
Het is overigens niet de eerste keer dat seculiere media inspringen op ontwikkelingen in de kerk. En de vraag die de kerken zichzelf steeds weer moeten stellen, is –als je tenminste niet overvallen wordt– of je meewerkt aan het mediaoptreden, of dat je weigert.
Zonder te stellen dat je altijd moet meewerken, is het te gemakkelijk om met een verwijzing naar de toenemende vijandigheid in onze maatschappij tegenover het christendom de deur naar buiten toe dicht te houden. In onze op communicatiegebied volstrekt drempelloze cultuur moet je als kerk, bij alles wat publiekelijk wordt gezegd, rekening houden met kritische vragen. Nogmaals, dat wil niet zeggen dat je jezelf een speelbal moet laten maken van media die er alleen maar op uit zijn alles wat met christendom te maken heeft belachelijk te maken. Soms moet je bewust weigeren als je weet dat de interviewer alleen maar kwetsende opmerkingen maakt om geïnterviewde en kijkers te choqueren.
Kerken moeten zich bij alles wat ze doen en laten bewust zijn dat ze in een maatschappij leven die uitleg vraagt. Een maatschappij ook die recht heeft op uitleg en verantwoording. De boodschap van de Bijbel is immers niet gereserveerd voor binnenkerkelijk gebruik. Zeggen dat je als christenen een Woord hebt voor de wereld vergt een goede voorbereiding op een confrontatie met andersdenkenden. Anders gezegd: christenen hebben niet alleen een Woord voor de wereld, maar moeten ook een wéérwoord hebben op vragen.
De Bijbel voorzegt ons dat christenen in de wereld verdrukking zullen hebben. Tegelijk zegt Christus dat christenen het licht der wereld en het zout der aarde behoren te zijn. Twee gevaren bedreigen in dit opzicht de christelijke gemeente. Het eerste is dat de boodschap wordt aangepast om kritiek uit de maatschappij te voorkomen. Het andere gevaar is dat de kerk zich opsluit in de eigen kring en geen boodschap meer heeft aan de wereld.
Een goede doordenking van ethische vraagstukken, om leiding te kunnen geven aan de gemeente, is broodnodig. Een goede mediatraining voor mensen die de boodschap ook extern moeten kunnen vertalen niet minder.
