De leus van de opstandelingen ”meer democratie” klinkt sympathiek. Met recht en rede kunnen zij stellen dat het huidig bewind nauwelijks luisterde naar de bevolking, de verschillen tussen rijk en arm alleen maar groter liet worden en de presidentiële familie drukker was met het uitbouwen van eigen vermogen dan met het dienen van het landsbelang.

Ondanks dat alles leefde er de achterliggende dagen in Israël een stille maar vurige hoop dat Mubarak het zal redden. Dat is opvallend omdat, ondanks alle kritiek die de wereld op de Joodse staat heeft, dit land nog altijd het meest democratische land van het Midden-Oosten is. Waarom is Jeruzalem niet enthousiast over de democratisering bij de buren?

Ondanks zijn dictatoriale allures geldt Mubarak voor Israël als steun en toeverlaat. En hij is zo ongeveer de enige in de gehele regio. Als hij vertrekt, is het gevaar levensgroot dat Egypte zich aansluit bij het fundamentalistische kamp en zich tegen Israël keert. Dat is de angst van de Israëliërs.

Sinds 1979, toen de Egyptische president Sadat en de Israëlische premier Begin hun handtekening zetten onder een vredesakkoord, zijn de betrekkingen tussen beide landen enigszins genormaliseerd. Er is sprake van vrede, zij het dat de verhouding niet innig genoemd kan worden. Maar de noodzaak voor Jeruzalem om de lange zuidgrens in de Negevwoestijn intensief te verdedigen is er niet. En bij dreigende conflicten met andere Arabische staten is er altijd het geruststellend gegrom vanuit Caïro dat belagers op afstand houdt.

Die stabiliserende invloed van Egypte zou nu wel eens kunnen wegvallen als het volk het in de Nijldelta voor het zeggen krijgt. Ruim 90 procent van de Egyptenaren ziet de zionisten als de oorzaak van alle kwaad. Dus op het grondvlak leeft zeker geen sympathie voor de Joden. Daar komt bij dat het niet uitgesloten is dat de fundamentalistische Moslimbroederschap een grote vinger in de pap kan krijgen als Mubarak van het toneel verdwenen is.

Extra complicatie is dat de Amerikanen in de achterliggende decennia hun vriend Mubarak voorzien hebben van uiterst modern oorlogstuig. Dat bekent dat er voor Israël militair gezien een reële dreiging van Egypte kan uitgaan.

Jarenlang bestond er een soort koude vrede tussen Israël en Egypte, die het best kan worden getypeerd met ”geen oorlog, geen vriendschap”. Er dreigt nu echte vorst op komst. Dat betekent dat de strategen in Israël nieuwe plannen moeten maken. Er zal veel meer aandacht moeten worden gegeven aan de zuidgrens.

De omwenteling in Egypte heeft dus riskante consequenties voor Israël. Het komt al meer en meer alleen te staan, zeker ook om dat recent de verhouding met Turkije, waar Israël het redelijk mee kon vinden, ook onder druk is komen te staan. Politiek gezien ligt hier voor het Westen een uitdaging. En een verplichting. Als Israël in het nauw komt, moeten zij moed tonen.