Commentaar: Zondagsrust steeds meer steen des aanstoots
De Eerste Kamer stemde eind vorig jaar in met strengere regels voor het toestaan van koopzondagen. Tegelijk behouden gemeenten het recht om op basis van de toerismebepaling het aantal koopzondagen uit te bouwen. Dit jaar zal de zondag in diverse gemeenten onderwerp van discussie zijn.
De praktijk leert dat de handhaving van de zondagsrust in toenemende mate op weerstand stuit, juist ook in gemeenten waar vanouds een substantieel deel van de bevolking christen is. Steeds minder wordt geaccepteerd dat een religieuze minderheid (of meerderheid) regels oplegt die voor anderen geen betekenis hebben. Het is vrijheid, blijheid wat de klok slaat: wie op zondag twee keer naar de kerk wil kan z’n gang gaan, maar hij moet anderen vrij laten om op die dag te gaan zwemmen, te gaan shoppen of een concert te bezoeken. Daar heeft toch niemand last van?
We leven in een land dat in steeds sterkere mate seculariseert. Veel mensen hebben er geen notie van welke betekenis de zondag voor christenen heeft. Schrijfster Rachel Visscher laat in haar vandaag verschenen boek ”Zwarte dauw” op een aangrijpende wijze zien welke gevolgen kerkverlating heeft. De eerstvolgende generatie is al een volstrekte vreemdeling in Jeruzalem als het gaat om de kernwaarden van het christelijk geloof. De komende decennia zullen er steeds meer mensen komen die niet zijn opgegroeid met Bijbelse normen en waarden. Zij zullen zich ook steeds minder gelegen laten liggen aan bijvoorbeeld de zondagsheiliging. Want waarom zouden ze? Ze leggen toch niemand een strobreed in de weg?
Dat vraagt een andere opstelling van christenen. Meer dan ooit zullen zij de samenleving moeten uitgeleggen waarom het belangrijk is dat de zondagsrust collectief wordt gehandhaafd. Want als het alleen gaat om een regel die zonder nadere toelichting wordt opgelegd, zal het effect averechts zijn. Ouders van pubers weten hoe dat werkt.
Niet alleen voor christenpolitici ligt hier een belangrijke taak. Juist de kerken (en de individuele kerkleden) hebben in dit opzicht een niet te onderschatten opdracht. Zij moeten niet aan anderen vertéllen hoe ze behoren te leven, maar laten zíén dat het goed is om in gehoorzaamheid aan de Schrift te leven. Anderen moeten kunnen merken dat het waar is dat Gods geboden heilzaam zijn en dat het vreugde geeft om naar Zijn geboden te leven. Hoeveel mensen hebben slechts herinneringen aan de zondag als een dag waarop ze twee keer naar de kerk moesten, terwijl hun ouders tussendoor een middagdutje deden?
Over de invulling van de zondag wordt door christenen verschillend gedacht en historisch gezien is de huidige praktijk in Nederland van recente datum. Juist daarom moeten we er voorzichtig mee zijn de zondagsheiliging als een gebod-zonder-meer aan andersdenkenden op te leggen. Reformatie begint van onderaf, en de sabbat is er voor de mens. Niet andersom. Dat vraagt om kerken die midden in de samenleving staan en om kerkleden die iets uitstralen van de liefde en de bewogenheid van Christus.
Het kan niet anders of dat heeft dan ook gevolgen voor de manier waarop mensen de zondag doorbrengen.