Het bedrijfsleven heeft de meeste kosten voor de euro gemaakt. Toch is volgens de bankpresident niet alles aan de nieuwe munt toe te schrijven. „Veel veranderingen in systemen hadden toch gedaan moeten worden. Men heeft de euro aangegrepen om het nu te doen.”

In twee tot vier jaar zijn de kosten volgens Wellink terugverdiend. Bedrijven maken bijvoorbeeld door het wegvallen van valutaschommelingen minder kosten. „Bovendien komen die voordelen vervolgens ieder jaar weer terug, terwijl de gemaakte kosten eenmalig zijn”, aldus Wellink. Hij schat dat de komst van de euro De Nederlandsche Bank tussen de 500 en 600 miljoen gulden heeft gekost. Grootste kostenpost was het drukken van de nieuwe biljetten.

Ook voor minister Zalm van Financiën beliepen de kosten voor de invoering ongeveer een half miljard gulden. De distributie van de euromunten van de afgelopen week kostte zo’n 125 miljoen gulden, terwijl aan voorlichting al zo’n 180 miljoen gulden (80 miljoen euro) is uitgegeven. Daar komt in de eerste maand van het volgend jaar zeker nog ruim 30 miljoen gulden (15 miljoen euro) bij. Bovendien kostte de gratis eurokit voor alle Nederlanders nog eens zo’n 200 miljoen gulden (90 miljoen euro).

Voor Zalm ligt er ook nog een meevaller in het verschiet. De verwachting is dat voor 300 miljoen gulden aan bankbiljetten niet wordt ingeleverd. Deze ’versterving’ is volgens Zalm een cadeautje voor het nieuwe kabinet. „In 2003 valt het eerste bedrag vrij”, aldus de minister.

President Duisenberg van de Europese Centrale Bank (ECB) toonde zich maandag verguld met de introductie van de euro. „Een nieuw tijdperk voor Europa” en „een ware katalysator voor verdere integratie”, zo luidde zijn visie. Duisenberg sprak maandag in Frankfurt voor een groep uitverkoren kinderen uit de twaalf eurolanden die een europrijsvraag hadden gewonnen.

Onder de kinderen waren de Nederlanders Maaike Cliteur uit Elshout en Mark Treurniet uit Middelburg. „Jullie vertegenwoordigen de toekomst van Europa. Jullie namen het initiatief om vertrouwd te worden met de nieuwe munteenheid”, aldus Duisenberg tot de winnaars in zijn laatste publieke optreden voor de introductie van de euro.

Duisenberg verwees naar zijn eigen kindertijd, toen op de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog en in een tijd van economische depressie aan een nieuw Europa werd gebouwd. Een gezamenlijke munteenheid is voor Europeanen al tientallen jaren een droom, zo hield hij zijn jonge gehoor voor.

Volgens de voormalige president van De Nederlandsche Bank symboliseren de nieuwe eurobankbiljetten het nieuwe Europa. Ramen aan de ene zijde als teken van transparantie, en bruggen aan de andere kant om de samenwerking te symboliseren. „Vannacht gaan we, meer dan 300 miljoen Europeanen, een symbolische brug over en bewegen we richting meer openheid en samenwerking.”

De euro-operatie kent haar gelijke niet, aldus Duisenberg. „Er zullen zich ongetwijfeld problemen voordoen, maar we zullen ze tackelen”, zo zei hij zelfverzekerd. „Tot dusver is alles volgens plan verlopen.”

Een woordvoerder van eurocommissaris Solbes (Monetair Beleid) stelde dinsdag dat de overgang naar de euro in het hele eurogebied zonder grote problemen is verlopen. „Geen nieuws, goed nieuws”, aldus de woordvoerder, die zich baseerde op rapporten uit de lidstaten in de eurozone. Hij constateerde dat er bij de burgers veel enthousiasme is voor de euro, gezien de lange rijen voor de geldautomaten. „Het is goed dat de mensen de euro meteen willen voelen.”

De woordvoerder zei dat er hier en daar wel wat kleine problemen waren met geldautomaten, maar dat die doorgaans snel waren verholpen. In diverse eurolanden waren dinsdag gedurende enkele uren de banken open, zodat de burgers ook daar terechtkonden voor hun eerste eurobiljetten en -muntstukken.

Volgens de Commissie-woordvoerder zou de echte vuurproef overigens pas vandaag komen, omdat dan overal de winkels weer opengaan. Volgens de commissie had maandag zo’n 40 procent van de detailhandel nog geen euro’s in huis. Het gaat daarbij vooral om een aantal zuidelijke lidstaten. In Nederland was maandag circa 90 procent van de detailhandel voorzien van euro’s.

De Europese Commissie roept de burgers op de eurokits die voor 1 januari in omloop zijn gebracht ook echt te gebruiken, en deze munten niet als verzamelobject te beschouwen. De vrees bestaat namelijk dat er vandaag een tekort aan wisselgeld zou ontstaan in winkels en bij loketten.