Drie zelfmoordaanslagen rond top Sharon-Abbas
Een zelfmoordaanslag op een bus in Jeruzalem heeft zondag aan zeven passagiers en de dader het leven gekost. Zeker twintig mensen raakten gewond. Een tweede Palestijn blies zichzelf op aan de rand van de stad, kennelijk na er niet in te zijn geslaagd langs wegversperringen te komen die na de eerste aanslag werden opgericht.
Slechts enkele uren voor de aanslagen hadden de Israëlische premier Ariel Sharon en zijn Palestijnse ambtgenoot Mahmoud Abbas de eerste Israëlisch-Palestijnse top in bijna drie jaar afgerond. Sharon zou zondag naar de Verenigde Staten vertrekken om met president George Bush te praten over het vredesplan voor het Midden-Oosten, maar in verband met de aanslagen zegde hij deze reis af en riep hij het kabinet in spoedzitting bijeen.
De aanslag op de bus werd kort voor 06.00 uur gepleegd, toen de ochtendspits net was begonnen. De als orthodoxe Jood verklede dader blies zichzelf op toen de bus een kruispunt tussen een Palestijns vluchtelingenkamp en de Joodse wijk French Hill naderde, in het in 1967 door Israël veroverde deel van Jeruzalem, waar de Palestijnen aanspraak op maken. Onder de gewonden bevinden zich zeker zes Israëlische soldaten. De tweede aanslag werd gepleegd bij de ingang van het dorp Dahiya el-Barid, aan de rand van Jeruzalem. Hierbij vielen verder geen slachtoffers. Het leger heeft een uitgaansverbod ingesteld in Ramallah, op de Westoever, niet ver van de plek waar de aanslag op de bus werd gepleegd.
Zaterdagavond kostte een zelfmoordaanslag in Hebron, op de Westoever behalve aan de dader het leven aan een Israëlisch echtpaar, waarvan de vrouw zwanger was. Ook de dader van deze aanslag was uitgedost als orthodoxe Jood. Israëlische soldaten schoten zaterdag twee Palestijnen dood die een Joodse nederzetting op de Westoever probeerden aan te vallen.
Het is aannemelijk dat de aanslagen verband hielden met de ontmoeting tussen Sharon en Abbas, die zaterdagavond plaatshad in Jeruzalem. De twee slaagden er niet in hun meningsverschillen over de ”routekaart”, het door de Verenigde Staten, de Europese Unie, de Verenigde Naties en Rusland opgestelde vredesplan, op te lossen. De Palestijnen hebben zich achter het plan geschaard, dat drie stappen voorstelt om een eind te maken aan het Israëlisch-Palestijnse geweld, waarna in 2005 een Palestijnse staat zou moeten worden uitgeroepen.
Abbas vroeg Sharon het plan ook te accepteren, maar deze zei eerst met Bush te willen praten over de vele bezwaren die Israël tegen het voorstel heeft. Israël blijft onder andere bij zijn oude eis dat het Palestijnse geweld eerst volledig wordt beëindigd, voor de weg naar vrede wordt ingeslagen.
Het was de bedoeling dat Sharon na zijn overleg met Bush verder zou praten met Abbas. Het is niet bekend wanneer Sharon alsnog naar de VS vertrekt. Een woordvoerder van president Bush zei zondag dat het Witte Huis de komst van Sharon afwacht en veroordeelde de aanslagen.
Verscheidene Israëlische ministers opperden zondag in de spoedzitting van het kabinet de uitzetting van de Palestijnse leider Yasser Arafat. Sharon wil daar niets van weten. Volgens de premier zou het voor Israël ongunstig zijn als Arafat net als voorheen op rondreis langs de verschillende hoofdsteden kan gaan om er diplomatieke en politieke steun te werven. Sinds meer dan een jaar zit Arafat min of meer vast in zijn hoofdkantoor in Ramallah. In een poging Arafat verder te isoleren legde het kabinet wel vast dat bezoekende politici en diplomaten die Arafat ontmoeten, niet meer worden ontvangen door Israëlische hoogwaardigheidsbekleders.
Het kantoor van Abbas had juist na afloop van het overleg in Jeruzalem laten weten dat Abbas Sharon had gevraagd Arafat zijn bewegingsvrijheid terug te geven en de reisbeperkingen op te heffen die de Palestijnen op de Westoever zijn opgelegd. Sharon bood volgens de Palestijnse parlementsvoorzitter Ahmed Qureia, die de top bijwoonde, aan het Israëlische leger uit sommige delen van de Westoever en de Gazastrook terug te trekken.
Abbas vroeg Sharon ook de jacht op Palestijnse extremisten te staken, om de Palestijnen de kans te geven de extremisten zelf aan te pakken. Extremistische Palestijnse groepen hebben gezegd de uitvoering van de routekaart te zullen saboteren door aanslagen te blijven plegen en zich met geweld te verzetten tegen pogingen van Abbas om hen te ontwapenen.