Autoritaire Ben Ali bracht lang stabiliteit
TUNIS (ANP/AFP) – President Zine al-Abidine Ben Ali heeft Tunesië tot een gematigd, stabiel land binnen de Arabische wereld gemaakt. Hij nam de groeiende middenklasse voor zich in met een ‘solidariteitsbeleid’, dat onder meer de stichting van een speciaal fonds voor de armen, beter onderwijs en een systeem van sociale zekerheid behelsde, maar laat geen oppositie toe en houdt scherp toezicht op de media en de strijdkrachten.
De laatste weken is gebleken dat veel Tunesiërs genoeg hebben van dit beleid. Betogers eisen meer werk, lagere voedselprijzen en een minder hardhandige aanpak van de oppositie. De 74-jarige president trachtte de onrust donderdag te bezweren door te beloven dat hij zich bij de presidentsverkiezingen van 2014 niet meer kandidaat zal stellen. Verder zegde hij toe de prijzen van brood, melk en suiker te verlagen en de media meer vrijheid te gunnen.
Toen Ben Ali in 1987 de ‘vader des vaderlands’, de oude en dementerende Habib Bourguiba, afzette, beloofde hij slechts drie ambtstermijnen aan de macht te blijven. Hij bleek echter zo aan het presidentschap verkleefd dat hij het aantal termijnen dat een president volgens de grondwet mag dienen, steeds liet uitbreiden.
In het westen heeft het Tunesië van Ben Ali een goede naam als een gematigde stem binnen de Arabische wereld en een effectief bolwerk tegen moslimextremisten. Door geen oppositie toe te laten heeft hij de radicale islamitische partij Ennahdha in de knop gebroken.
Toen Tunesië in 1956 onafhankelijk van Frankrijk werd, was Ben Ali 19 jaar. Hij was geboren in de plaats Hammam-Sousse in het oosten van hert land. Ben Ali ging het leger in en studeerde aan militaire academies in Frankrijk en de Verenigde Staten. Hij werkte voor de militaire inlichtingendienst. Bourguiba benoemde hem in 1985 tot minister van Nationale Veiligheid. Daarna ging het snel. Een jaar later werd hij minister van Binnenlandse Zaken en begin 1987 premier. Op 7 november van dat jaar zette hij Bourguiba af. De Tunesiërs juichten de geweldloze machtsovername toe en hoopten dat hij het stuurloze land weer in de rechte koers zou brengen.
Toen Ben Ali aan de macht kwam, schafte hij het presidentschap voor het leven af en beloofde hij een geleidelijke overgang naar de democratie. In 1999 werden de eerste presidentsverkiezingen gehouden waaraan meerdere kandidaten meededen. De uitslag stond bij voorbaat vast. Ben Ali won met 99,44 van de stemmen. In oktober 2009 werd hij voor een vijfde termijn gekozen, al kreeg hij voor het eerst minder dan 90 procent van de stemmen.