Aanstaande maandag komt het onderwerp aan de orde in de vergadering van de ministers van de lidstaten die concurrentiezaken in hun portefeuille hebben. Vooruitlopend op dat overleg zijn er van Duitse zijde geluiden te beluisteren die weinig goeds voorspellen voor het ontwerp van de bewuste richtlijn.

Eurocommissaris Bolkestein (Interne Markt) doet al gedurende enkele jaren pogingen om een streep te halen door de beschermingsconstructies waarmee ondernemingen verhinderen dat zij tegen hun zin in worden opgekocht. Tot nu toe lukt het echter niet op dit terrein regelgeving vanuit Brussel te verwezenlijken.

In 2001 zag de Nederlandse EU-bestuurder een eerste voorstel sneuvelen. Dat gebeurde eveneens onder Duitse druk. Steeds weer duikt bij onze oosterburen de vrees op dat de zeggenschap over vooraanstaande concerns binnen hun nationale economie overgaat in buitenlandse handen. De kwestie ligt voor bondskanselier Schröder zeer gevoelig, zeker nu zijn populariteit onder invloed van de zware terugval van de conjunctuur toch al danig is aangetast.

De afgelopen tijd leek er voldoende steun te groeien voor een nieuwe versie van de beoogde voorschriften. Maar Berlijn stelt zich thans op het standpunt dat het alles of niets wil: ofwel een verbod op alle constructies ofwel helemaal geen beperkingen. Diplomaten laten weten dat de Duitse regering geen behoefte heeft aan ingewikkelde tussenoplossingen.

Ongewis is vooralsnog of zij binnen de ministerraad voldoende medestanders krijgt om het voorstel via de daarvoor vereiste gekwalificeerde meerderheid te blokkeren. De Scandinavische lidstaten van de Unie lijken in ieder geval ook weinig te voelen voor de plannen.

Voor Bolkestein luidt het basisprincipe dat elk aandeel één stem waard is bij belangrijke beslissingen. In de praktijk hanteren vennootschappen allerlei soorten bijzondere aandelen om de opstelling van een elite, bijvoorbeeld de oprichtersfamilie, extra gewicht te geven.

Ook gebeurt het dat een directie bij een dreigende overname een pakket nieuwe waardepapieren uitgeeft en toeschuift aan vertrouwelingen om op die manier een verdedigingswal op te trekken. In dergelijke situaties worden de gewone aandeelhouders buitenspel gezet en kunnen zij niet meer de raad van bestuur en de raad van commissarissen in een bepaalde richting dwingen.