In het jaarverslag over 2009 schrijft de dienst dat de jihadistische dreiging uit het Oost-Afrikaanse land is toegenomen. In 2009 is overigens geen concrete dreiging tegen Nederlandse doelen waargenomen.

Doordat het land politiek zeer instabiel is, hebben extremistische islamitische groeperingen als Al Shabaab en Hizbul Islam er nagenoeg vrij spel, aldus de AIVD. In 2009 heeft vooral Al Shabaab zijn positie verstevigd. De beweging heeft meer en meer aantrekkingskracht op jihadisten wereldwijd.

Al-Qaeda heeft Somalië uitgeroepen tot zuidelijk front van de internationale jihad. Al Shabaab dreigt met aanslagen in andere Afrikaanse landen.

Hoewel er tot nu toe geen concrete dreiging is geweest vanuit het land, heeft de AIVD wel signalen gekregen dat de jihadistische strijd daar vanuit Nederland wordt ondersteund. Bovendien zien geradicaliseerde jongeren Somalië als bestemming voor de jihad.

Zo werden in juli 2009 vier jonge mannen opgepakt in Kenia, drie Nederlanders en een Marokkaan met een Nederlandse verblijfsvergunning. Zij zouden onderweg zijn geweest naar Somalië om zich aan te sluiten bij Al Shabaab. Drie van hen gaven aan dat zij deel wilden nemen aan de gewelddadige jihad.

Somalië: islamitische milities aan de macht

LIGGING: Somalië is een land in de Hoorn van Afrika in het oosten van het continent. In het westen grenst het land aan Djibouti, Ethiopië en Kenia. In het noorden ligt de Golf van Aden en aan de oostkant ligt de Indische Oceaan. De hoofdstad is Mogadishu.

BEVOLKING: Somalië heeft naar schatting ongeveer tien miljoen inwoners. De levensverwachting voor mannen ligt op 47 jaar, voor vrouwen op 49.

RELIGIE: Vrijwel alle Somaliërs zijn soennitische moslims

POLITIEK: Zelfstandig van Groot-Brittannië en Italië sinds 1960. In 1991 werd de socialistische president Siad Barre verjaagd, waarna in Somalië geen sprake meer is geweest van centraal bestuur. De Verenigde Naties en de Verenigde Staten probeerden in 1993 de rust in het land te herstellen, maar een grote operatie in Mogadishu die criminele krijgsheren aan de kant moest schuiven mislukte. Sinds begin 2009 is Sheikh Sharif Sheikh Ahmed de leider van de overgangsregering. Die heeft slechts macht over een zeer beperkt gebied. De regering wordt beschermd door een grote troepenmacht van de Afrikaanse Unie.

MILITIES: Islamitische milities wonnen in de loop van jaren terrein op criminele krijgsheren. Vooral radicaal-islamitische rebellen verzetten zich nu met geweld tegen de zwakke overheid.

AL-SHABAAB: De Somalische terreurorganisatie al-Shabaab (De Jeugd) is de belangrijkste en grootste militie in het land. De groepering is in 2004 ontstaan. Al-Shabaab heeft de macht in vooral Zuid- en Centraal-Somalië en heeft daar een rigide variant van de sharia, de islamitische wetgeving, ingevoerd. De militie probeert met geweld heel Somalië in handen te krijgen. Volgens Westerse inlichtingendiensten onderhoudt de organisatie banden met het terreurnetwerk al-Qaeda. De groepering met meer dan vijfduizend leden, strijdt tegen ‘de vijanden van de islam’ in Somalië en daarbuiten. In het buitenland rekruteert al-Shabaab jihadisten binnen de Somalische gemeenschap in onder meer de Verenigde Staten en Engeland.

GEVECHTEN: Sinds 2007 zijn zeker 21.000 mensen omgekomen tijdens de aanhoudende strijd en chaos. Ruim anderhalf miljoen mensen zijn naar het buitenland gevlucht.

PIRATERIJ: Veel arme Somaliërs zoeken hun heil op zee. Ook worden kinderen gerekruteerd. De piraten kapen schepen en eisen vele miljoenen losgeld. Door de anarchie in Somalië hebben ze vrij spel. Meestal blijft de bemanning van de gekaapte schepen ongedeerd.