”Een buurt apart”
Auteur: L. P. Plaisier
Uitgeverij: Stichting Oud Ridderkerk, Ridderkerk
Pagina’s: 2003; 96
Prijs: € 3,65. „Een buurt apart” noemt L. P. Plaisier de Donckselaan in Ridderkerk. Hij schrijft erover in een gelijknamig boekje. Het gaat over de markante bevolking die er woonde en over een vergeten bombardement. En het bevat persoonlijke verhalen over de executie van negen burgers, kort na de bevrijding, een van de belangrijkste gebeurtenissen in het boek. „Na 58 jaar kreeg hij opnieuw de tranen in de ogen.”

Op 8 mei 1945, drie dagen na de bevrijding, werden negen Nederlandse burgers zonder proces gefusilleerd bij een dokterswoning aan de Donckselaan, op de grens met Slikkerveer en Bolnes. Twee overleefden de lynchpartij door de nazi’s. Plaisier, zelf opgegroeid op de laan, wist de enige nog in leven zijnde overlevende te traceren. Diens persoonlijke relaas legde hij vast. Soms wel heel gedetailleerd: „Op het moment dat de andere mannen werden neergeknald, wendde hij het hoofd af. Daardoor kwam de kogel niet in zijn achterhoofd maar in zijn slaap. Hoewel zijn neus werd verbrijzeld en hij op slag blind werd, overleefde hij de aanslag.”

Het drama volgde na een opstootje tussen een lokale arrestatieploeg en een Duitse officier. Tijdens de schermutseling vluchtten omstanders de dokterswoning binnen, waarin zich ook de gezinsleden van de huisarts en enkele patiënten bevonden. Uiteindelijk mochten vrouwen en kinderen vertrekken. De aanwezige mannen werden tegen de garagedeur gezet en doodgeschoten.

Plaisier had ook een indringend interview met een van de zonen van dokter Berger, die zijn vader weggevoerd zag worden. „Dat was een traumatische ervaring voor hem als jongen van elf. Hij kreeg 58 jaar later opnieuw tranen in de ogen. Zijn laatste opmerking was: De Donckselaan was een onvergetelijk paradijs.”

Behalve aangrijpende verhalen bevat het boekje ook een primeur. Op een nazomeravond in september 1941 werd de Donckselaan gebombardeerd. Een vergissing, stelt Plaisier vast. „Een Brits vliegtuig op weg naar Duitsland werd door de Wehrmacht beschoten en loste uit voorzorg de lading. Als door een wonder vielen er geen doden, waarschijnlijk omdat de meesten binnenshuis verkeerden. Het bombardement is een stukje vergeten geschiedenis. In boeken en documenten vond hier ik nergens gegevens over.”

Ook na de oorlog stond de Donckselaan bekend als een buurt apart. „De wijk was de beruchtste wijk van Ridderkerk”, schetst Plaisier. „Als een jongen van buitenaf verkering kreeg met een meisje, moest hij toestemming vragen om de buurt in te mogen. Er waren regelmatig knokpartijen. Een roerig buurtje, vandaar de bijnaam Ruhrgebied.”