Het is koud in Friesland. Regen en sneeuw wisselen elkaar af. Mevrouw Den Boer uit Drachten haast zich naar de brievenbus. „Voor de feestdagen stuur ik altijd kaartjes. Met postzegels van Woord en Daad. Van die ouderwetse, die je nog moet likken.”

Ook de kleinkinderen in Kapelle –dik 300 kilometer verderop– krijgen een kaart. ”Fijne feestdagen”. Moeiteloos glijdt de envelop door de gleuf. De zwarte lamellen klapperen. ”Overige bestemmingen”.

Dan is het stil. Stil en koud. Af en toe flapperen de lamellen voor een nieuwe klant. Even later stopt een bestelbusje. Behendig leegt de TNT’er de brievenbus. De kaart van oma belandt onder in een grijze postzak.

Vanuit het plaatselijk bestelkantoor verdwijnen volle zakken met rolcontainers in een grote TNT-truck met oplegger. Op naar het sorteercentrum in Zwolle. De container met ”Fijne feestdagen” rolt vanaf laadperron 29 naar binnen. ’n Stuk warmer hier. Een paar stevige handen kieperen de postzak op een lopende band.

Honderden medewerkers verwerken miljoenen stuks post. December is altijd „gigantisch” druk, zegt Katja Veen, TNT Postmanager consumentenmarkt. „We bezorgen elk jaar vele miljoenen brieven en kaarten, alleen al van consumenten. Ongeveer de helft daarvan, zo’n 180 miljoen kerstkaarten, komt in de laatste weken van het jaar voorbij. We zetten alles op alles om het tijdig te bezorgen.” Hoewel dat voor sommige TNT’ers een tikje anders lag tijdens de stakingen…

De kerstkaart houdt stand, ondanks het digitale geweld van sms, e-mail en tweet. „Mensen blijven massaal kerstkaarten versturen. Voor verjaardagen zijn sms en chat ook populair, voor kerst is een kaartje veel persoonlijker.”

De decemberwens uit Drachten loopt vanaf de lopende band in een langzaam ronddraaide Sosma, een shift-, opzet- en stempelmachine. Deze ‘centrifuge’ scheidt kleine en grote stukken post. De kleine exemplaren verdwijnen in een SMK, de Sorteer Machine Klein, de grote in de SMG, de Sorteer Machine Groot.

Met duizelingwekkende snelheid flitst de kerstkaart door de 50 meter lange sorteermachine. Het apparaat leest ondertussen de postcode en spuugt de kaart precies op de juiste plek uit. „Zo’n machine leest maximaal 40.000 postcodes en adressen op enveloppen per uur”, zegt TNT Postwoordvoerder Hanne Kluck. Pakweg 90 procent automatisch, de slecht leesbare handschriften moeten door mensenogen worden ontcijferd.

De avond valt. De Friese kerstkaart zit in een postbak, in een rolcontainer, in een vrachtwagen. Vanuit Zwolle, bij Utrecht rechtdoor, richting sorteercentrum Rotterdam. Daar vindt de overslag plaats van de post voor Zeeland. Soms moet een kerstpostzending een dagje blijven staan. Ook de gebruikelijke 15 miljoen stuks post per dag moet worden verwerkt. TNT Post geeft zichzelf drie dagen voor wenskaarten.

Ruim 90 procent van Nederland stuurt kerstkaarten, blijkt uit onderzoek van onlinewenskaartenservice Greetz. „Opmerkelijk genoeg sturen Nederlanders hun ouders even vaak een kerstkaart als hun buren”, meldt Greetzdirecteur Johan van Vulpen. „Bijna een op de drie stuurt z’n collega’s een kaart.”

Midden in de nacht rijdt de TNT-truck naar Goes. Medewerkers sorteren ’s ochtends de brieven en kaarten met een sorteermachine én een grote sorteerkast met tientallen vakjes op huisnummer. Postbodes kunnen vervolgens met dikke tassen op pad.

In Kapelle kleppert een brievenbus. „Een kaart van oma”, roepen Lisa en Sara den Hoed. ”Fijne feestdagen”.