Twaalf december 1910. Joseph Bussel, leider van een groepje pioniers dat aan de oever van het Meer van Galilea is neergestreken, stuurt een telegram naar Arthur Rupin, directeur van het Land van Israël Kantoor. „Wij informeren uw eerwaarde hierbij dat wij onze nieuwe nederzetting Degania hebben genoemd.” De geboorte van de eerste kibboets is een feit.

Tegenwoordig telt Israël maar liefst 273 kibboetsen. Vanaf pakweg eind jaren 60 werkten naar schatting 350.000 vrijwilligers uit de hele wereld in een kibboets. Dat aantal is anno 2010 drastisch teruggelopen.

Pieter Boer werkte in 1997 vijf maanden in de noordelijke kibboets Sarid. Citrusfruit plukken, het gemeenschappelijk ontbijt klaarmaken, kippen voeren. „Het is me perfect bevallen”, blikt hij terug. „De kibboets heeft mijn horizon verbreed.”

Om die reden zou Boer ook nu nog steeds mensen aanraden om in een kibboets te gaan werken. „Je kunt daar prima je grenzen verleggen. En je maakt iets mee van hardwerkende Israëliërs die in een roerig Midden-Oosten hun land opbouwen.”

Nadelen ziet de Alblasserdammer ook. „Een deel van de vrijwilligers gaat naar een kibboets omdat ze thuis willen ontvluchten of in de knoop zitten. Met alle gevolgen van dien.” Ook de vrije moraal op het gebied van drank en seks herkent Boer. „Ik heb me daar heel bewust afzijdig van gehouden. Overal waar je de wereld in gaat, kom je dat soort dingen tegen, maar in een kibboets in het bijzonder. Ik zou mensen daar wel altijd voor waarschuwen.”

In de loop der jaren zijn veel kibboetsen geprivatiseerd. Goed voor de ontplooiing van kibboetsniks, meent Boer. Toch kijkt hij met weemoed naar het oude systeem terug. „Toen was het leven onbezorgd. Nu wordt er minder naar de zwakken omgekeken.”