Het thema van de nationale synode op 10 en 11 december is ”Geloven in verbondenheid”. Op de achtergrond van dat woord klinkt de tekst mee uit Hosea 6:1: „Komt en laat ons wederkeren tot den Heere, want Hij heeft verscheurd, en Hij zal ons genezen; Hij heeft geslagen, en Hij zal ons verbinden.” De kinderen van de Reformatie in ons land zijn hopeloos verdeeld geraakt. Met de mond belijdt men in vrijwel alle protestantse kerken dat die verdeeldheid zonde is voor God. „Wie zou niet wenen”, klinkt het dan. Vervolgens gaat men over tot de orde van de dag vanuit de constatering dat wij kerk zijn buiten het paradijs. De kloven zijn niet te overbruggen, zegt men, en de breuken menselijkerwijs gesproken niet te helen.

Wie beweert dat zoiets wel mogelijk is, laadt al snel de verdenking op zich dat hij bezig is water bij de wijn te doen ter wille van een schijneenheid. De remonstranten haakten bewust af. En gaan daarmee in het spoor van de Gereformeerde Gemeenten en anderen. Voor de één is de nationale synode veel te orthodox, voor de ander veel te oppervlakkig.

Wanneer nú opnieuw zo’n nationale bijeenkomst van kerken wordt gehouden kan dat alleen maar verraad zijn aan de vaderen, zo stellen sommigen. Echter, het is goed om in dit kader onszelf eerlijk de vraag te stellen of de huidige verdeeldheid van de erfgenamen van de Dordtse vaderen juist géén verraad is aan 1618/1619.

Maar ook wanneer de huidige verdeeldheid niet als verraad wordt gezien, dan nog is er een diepe kloof tussen datgene wat de Reformatie in ons land beoogde en de huidige situatie. De gebrokenheid en de
verdeeldheid van het christelijke getui­
genis in ons land moet ons allemaal grote zorgen baren. De ontkerkelijking gaat in ongekende gang door en de secularisatie houdt voor geen enkele kerkmuur stand. Daar komt bij dat ook de leden van de
kerken veel meer kinderen zijn van de
postmoderne cultuur dan we vaak waar 
willen hebben. Kijk maar eens rond in je 
eigen nageslacht en familieverband. De nood der tijden is hoog!

De postmoderne mens (wij dus allemaal) zegt: „Waarheid is datgene waar ik me goed bij voel.” Het gevolg is dat ieder zo zijn eigen hoogst individuele waarheid heeft. Het is een waarheid waarover ik geen verantwoording hoef af te leggen aan anderen. De bereidheid om op grond van het sola Scriptura de eigen positie onder kritiek te laten stellen, wordt steeds minder. Op die manier versplintert de traditie van de kerk. Er is nauwelijks nog oog voor het ene lichaam van Christus.

Daarbij komt dat kerken in onze huidige context voor de enorme uitdaging staan om getuige te zijn van de levende God, Vader, Zoon en Heilige Geest. Gelukkig ontdekken meer en meer kerkleden dat die uitdaging een gezamenlijke uitdaging is. Het grensverkeer tussen kerken en groepen die elkaar nog niet zo erg lang geleden uitsloten, is enorm toegenomen. Het blijft niet alleen bij wat grensverkeer, in sommige gevallen ontstaan er ook allianties die de kerkelijke grenzen stevig op de proef stellen.

Hij leeft

De nationale synode wil niet meer zijn dan een forum waar mensen het diepste dat hen beweegt met elkaar kunnen delen in het geloofsgesprek. De kinderen van de Reformatie moeten opnieuw in gesprek over de vraag ”Wat is uw enige troost in leven en in sterven?”.

Wij hopen en verwachten dat we dan met elkaar de ontdekking zullen doen dat Jezus Christus leeft, ook vandaag. Hij leeft, in de levens van al die mensen in verschillende kerken en geloofsgemeenschappen. Hij leeft. Zou die ontdekking niet kunnen leiden tot een begin van de vernieuwing van de kerk?

De vernieuwing van de kerk als instituut en als gemeenschap begint daar waar wij met elkaar en met anderen durven delen wat onze enige troost is. Dat kan niet alleen met de woorden van vroeger. We zullen ook nieuwe woorden moeten vinden in een eerbiedig luisteren naar de Schriften. Woorden die voor de mensen van vandaag verwijzen naar het grote geheim van de levende God, Die in Jezus Christus onze God wil zijn.

En de toekomst van de kerk? Daar gaan wij Gode zij dank niet over. Wat een zegen dat onze God niet afhankelijk is van onze beraadslagingen en projecten. De toekomst van de kerk is in de handen van Hem Die niet zal laten varen het werk van Zijn handen.

De auteurs zijn respectievelijk voorzitter en secretaris van de Stichting Nationale Synode.