Overwerk 50 procent toegenomen
Werknemers zijn de laatste twee jaar veel meer gaan overwerken. Uit een onderzoek dat TNO donderdag heeft gepubliceerd, blijkt dat Nederlanders in 2002 gemiddeld 9,5 uur per week betaald en onbetaald overwerkten tegenover 6,5 uur in 2000. Dat is een toename van bijna 50 procent.
Volgens onderzoeker P. Smulders van TNO maken werknemers vooral meer overuren door de toegenomen werkdruk. „Hoe hoger de werkdruk, hoe meer er wordt overgewerkt. Nederland is Europees kampioen werkdruk.”
De toename van overwerk is een doorn in het oog van de vakbonden. „Dit is een buitengewoon verontrustend signaal. Met zo veel uren overwerk kunnen grosso modo 100.000 banen worden opgevuld. Nu zo veel banen op de tocht staan, valt dit niet te verantwoorden,” zegt CNV-voorzitter D. Terpstra. „De een z’n overwerk is de ander z’n werk,” vult een zegsman van vakcentrale FNV aan.
Volgens werkgeversorganisatie VNO-NCW neemt het aantal banen niet toe als werknemers minder gaan werken. „Het idee dat je door gedwongen arbeidstijdverkorting banen creëert, klopt niet. Dat weet de vakbond ook”, aldus J. van den Braak, directeur Sociale Zaken van VNO-NCW.
Naast een vermindering van het aantal banen vrezen de vakbonden dat overwerk mensen sneller ziek maakt door stress. „Hoe meer overwerk, hoe hoger het ziekteverzuim”, aldus CNV-voorzitter Terpstra. Werkgeversvoorman Van den Braak bestrijdt dit verband: „Te lage werkdruk leidt ook tot ziekteverzuim, het is moeilijk om het ideale midden te vinden.” Van den Braak krijgt bijval van voorzitter H. de Boer van MKB-Nederland. „De relatie tussen overwerk en ziekteverzuim is nooit goed aangetoond.”
VNO-NCW vindt dat Nederlanders korter werken dan goed is voor de economie. „De arbeidsduur in Nederland is samen met die in Duitsland de laagste in Europa. Het werkelijke probleem is dus dat wij te weinig werken. We zouden veel meer kunnen presteren als we meer zouden werken,” zegt Van den Braak. Voor Terpstra bewijzen de cijfers van TNO echter dat de werkdruk in Nederland zijn bovengrens heeft bereikt.
De stijging van overwerk houdt volgens TNO geen gelijke tred met het aantal uren dat werknemers moeten werken volgens hun arbeidscontract. In 2000 was dit gemiddeld 33,7 uur per week, vorig jaar daalde dit naar 32,3 uur. Volgens Smulders dragen contracten met minder uren bij aan de toename van overwerk. „Mensen die heel kort werken, acht tot zestien uur per week, werken relatief veel over. Waarschijnlijk krijgen zij het werk in die korte tijd gewoon niet af.”
