Bernanke speelt uiterst riskant piramidespel
Met een paardenmiddel probeert het Amerikaanse stelsel van centrale banken (de Fed) de economie een stroomstoot te geven. Of het werkt weet niemand. De risico’s snapt iedereen.
Net als bij de verkiezingen dinsdag waren woensdag opnieuw de ogen gericht op de VS. Fed-voorzitter Bernanke zou vanavond bekendmaken hoeveel dollars hij nu weer in de Amerikaanse economie gaat pompen.
Die groeit wel, maar voor Bernanke niet hard genoeg. Ook vindt hij de inflatie (circa 1 procent) te laag en de werkloosheid (bijna 10 procent) te hoog.
In ‘normale tijden’ werd de economie nog gestimuleerd met renteverlagingen of extra overheidsbestedingen. Nu de Amerikaanse officiële rente echter al sinds eind 2008 op praktisch 0 procent staat en de zakken van de regering Obama méér dan leeg zijn, grijpt de Fed naar economisch dynamiet.
Wat doet Bernanke precies?
Dat de Fed vanavond bekend maakt massaal staatsobligaties op te zullen kopen –beter bekend als het laten draaien van de geldpers– staat al wel vast. De vraag is vooral hoeveel dollars Bernanke uit het niets zal creëren en in welk tempo. Schattingen variëren van 500 tot 2000 miljard dollar. Tijdens de kredietcrisis pompte de Fed op deze wijze al eens ruim 1700 miljard dollar in de economie. Door nu, terwijl die economie gewoon groeit, opnieuw voor dit paardenmiddel te gaan, zet de centraalbankier een wissel om.
Wat wil hij bereiken?
De verse dollars moeten via een omweg in de zakken van burgers en bedrijven belanden. Door obligaties op te kopen, drukt de Fed de marktrente. Dit moet particulieren bewegen meer te lenen en dit geld ook te laten rollen. Alles voor een hoger doel: economische groei.
Gaat het werken?
De vorige poging van de Fed om met het bijdrukken van dollars de economie te stuwen, zette weinig zoden aan de dijk. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat het nu wél werkt. De marktrente in de VS is al laag en toch weigeren burgers en bedrijven de portemonnee te trekken. Veel liever verminderen zij hun torenhoge schuldenlast.
Zijn er risico’s?
Baat het niet dan schaadt het niet gaat duidelijk niet op voor het piramidespel van geldcreatie. Het is een uiterst riskante stap die kan leiden tot nieuwe zeepbellen in de economie (obligaties, aandelen, goud) en op termijn zelfs tot hyperinflatie. In Zimbabwe weten ze daarover –met een inflatie in 2008 van 230 miljoen procent– mee te praten. Dat oplopende inflatie moeilijk te keren is, weten ze in de VS trouwens zelf ook. Een voorganger van Bernanke moest daarvoor in de jaren tachtig de rente verhogen tot meer dan 20 procent. Het Fed-besluit van vandaag zal op zijn minst zorgen voor een verdere waardedaling van de dollar en daarmee een duurdere euro. Dat dit de VS niet eens slecht uitkomt –gunstig voor de export!–, is misschien is nog wel het meest angstaanjagend.