Dementheek wil gêne over dementie wegnemen
Sjaak Verster stelt zich bescheiden op. „Een primeur? Een kleintje dan.” Hij is coördinator van de onlangs geopende dementheek ”Voor ik vergeet” in dienstencentrum De Schutse in Leek. Het betreft het eerste uitleen- en adviescentrum in Nederland dat zich volledig richt op zaken die met dementie te maken hebben. „Er zijn vergelijkbare initiatieven die een bredere doelgroep bestrijken, bijvoorbeeld ouderen of mensen met een handicap”, weet Verster.
De collectie van de dementheek is nog beperkt. In een ruime nis naast de receptie staat welgeteld één vitrinekast met boeken, films en spellen. De te huren duofiets is elders in de Groningse plaats geparkeerd. Belangstellenden laten zich deze ochtend niet in de dementheek zien. Op dit moment zijn enkele spellen en films uitgeleend aan een zorginstelling en aan mantelzorgers.
Verster denkt dat de bijzondere bibliotheek levensvatbaar is. „Alleen al met het oog op de toenemende vergrijzing en het groeiende aantal ouderen met dementie dat thuis woont.” Het idee voor een dementheek ontstond na opmerkingen van vrijwilligers die huisbezoeken afleggen. „Zij merkten dat er veel vragen bij mantelzorgers leven. Meer kennis van dementie en spellen die toegesneden zijn op ouderen die met deze ziekte kampen, kunnen mantelzorgers ontlasten. Ook tijdens Alzheimer- cafés merk ik dat mensen snakken naar informatie. Met de dementheek hopen we in die behoefte te voorzien én de gêne weg te nemen om over dementie te praten.”
De coördinator laat wat boeken zien. Informatieve uitgaven die gericht zijn op familieleden van mensen met dementie, maar er zijn ook boeken over boerderijen en de tram in Groningen te leen. Veel materiaal sluit aan bij jeugdherinneringen van ouderen. Zo heeft de dementheek boeken met (school)platen van Jetses en Koekkoek in huis, evenals fotokaartensets met titels als ”Bekende merken van toen” en ”Kinderboeken van toen”, en boeken met cd’s vol liedjes uit grootmoeders tijd. „We hopen dat dergelijk materiaal herinneringen oproept en emoties losmaakt, waardoor gesprekken over de jeugd op gang komen.”
Ook het filmmateriaal is tweeledig. Naast informatieve dvd’s over dementie zijn films met historische beelden te leen. Qua spellen kan Verster zowel vloerdomino, geheugenspellen als een grote tastbal leveren. Het complete aanbod van het uitleenpunt is te vinden op dementheek.nl.
De dementheek kwam mede van de grond dankzij een gift van de PKN-gemeente in Leek. Omdat aangepast spelmateriaal het nodige kost, houdt Verster de collectie voorlopig beperkt. „We wachten eerst af hoe het initiatief aanslaat. En we moeten de doelgroep zien te bereiken, wat best lastig is. In elk geval kunnen vrijwilligers tijdens huisbezoeken de dementheek introduceren en (spel)materiaal achterlaten. Ze kunnen ook onze informatiemappen over aangepaste producten en vakanties en uitstapjes voor mensen met dementie laten zien. Informatieoverdracht staat tenslotte hoog in ons vaandel.”