”Slagveld Sloedam”
Auteur: R. E. Hoebeke, uitg. in eigen beheer, Nieuw- en Sint Joosland, 2002
ISBN 90 9015327 6
Pagina’s: 928
Prijs: € 40,- (excl. verzendkosten). Te bestellen bij de auteur, tel. 0118-601633. Meer dan tien jaar heeft hij onderzoek gedaan naar de slag om de Sloedam, een operatie van geallieerde strijdkrachten tegen een Duitse legereenheid in het najaar van 1944. Het resultaat is een boek van 928 pagina’s, waarvan de eerste druk binnen enkele weken was uitverkocht. „Onder oudere Zeeuwen leeft deze periode uit de oorlog nog altijd. Zeker in Arnemuiden, waar tijdens de slag tientallen slachtoffers vielen”, aldus auteur R. E. Hoebeke van ”Slagveld Sloedam”.

Wat tijdens de oorlog de Sloedam was, is tegenwoordig een langgerekt stuk snelweg ten oosten van Arnemuiden. Op en nabij het gedeelte waar de A58 en de spoorlijn parallel lopen, hadden zestig jaar geleden hevige gevechten plaats tussen geallieerde troepen en een Duitse legereenheid. Aan weerszijden van de dam was toen een moerassig gebied met schorren en geulen. Die zijn inmiddels ingepolderd, maar de dijk is in het landschap nog goed zichtbaar.

Bijna zestig jaar geleden zetten Schotse, Canadese en Franse militairen de aanval in om Walcheren te heroveren. De gevechten waren hevig en duurden van 31 oktober tot en met 4 november 1944. Uiteindelijk werd de slag in het voordeel van de geallieerden beslist, maar dat ging wel gepaard met grote verliezen. Onder de Canadezen vielen ongeveer vijftig doden, onder de Britten negentien en onder de Fransen twee.

In het nabijgelegen Arnemuiden werden door aanhoudend artillerievuur 46 burgers gedood. De verslagenheid in het vissersplaatsje was groot, temeer omdat het dorp was aangemerkt als Rode-Kruisdorp en daarom een beschermde status had. „Deze bescherming heeft weinig uitgehaald. Enkele gezinnen werden diep getroffen doordat er diverse slachtoffers vielen binnen één familie”, aldus Hoebeke.

De auteur, werkzaam bij de gemeente Middelburg, heeft de afgelopen jaren nauwkeurig onderzoek gedaan naar de slag om de Sloedam en de bevrijding van Arnemuiden, ’s Heer Arendskerke en Nieuw- en Sint Joosland. De strijd heeft volgens hem onvoldoende aandacht gekregen. Dat heeft te maken met andere operaties van de geallieerden uit die tijd, die in het verleden wel uitvoerig voor het voetlicht zijn gehaald: de bombardementen op de dijken bij Vlissingen en Westkapelle en de spectaculaire landingen vanuit zee die daarop zijn gevolgd.

Alles wat ook maar enigszins met de strijd te maken had, is door Hoebeke onder de loep genomen. Zijn studie is dan ook uitgemond in een min of meer encyclopedisch werk met tientallen foto’s, kaartjes, tabellen en naamlijsten. Het feitenmateriaal is zo groot, dat je als lezer af en toe de indruk hebt eronder te worden bedolven. Lang niet alles lijkt relevant te zijn voor het onderzoek.

Interessant zijn de interviews die Hoebeke heeft gehouden met veteranen, getuigen en slachtoffers. Een van hen is Jan Tramper. Hij maakte de beschietingen van Arnemuiden mee en vertelt in het boek hoe hij en enkele anderen onverwachts op zondagavond een geallieerde militair over de vloer kregen. „Op een gegeven moment zong hij geheel alleen het lied ”Ruwe stormen mogen woeden”, in het Engels. Dat was een moment om nooit te vergeten. Een Schotse soldaat die voor ons zong, vlak bij het front. We waren er allemaal stil van.”