’De Nacht’ was misschien wel het grootste politieke drama van na de Tweede Wereldoorlog. Schmelzer laadde een Brutus-imago op zich. Het is hem altijd nagedragen dat hij met een motie ‘broedermoord’ pleegde op zijn partijgenoot en premier Jo Cals. Zijn kabinet viel.

Maar Schmelzer bracht het kabinet-Cals niet uit naijver ten val. Het ging hem om financiële deugdelijkhed van het kabinetsbeleid en vooral om de eenheid in eigen kring, aldus de tien auteurs. Schmelzer maakte een zakelijke afweging, stellen zij.

„Het was geen moord, hooguit de kroniek van een aangekondigde dood”, beaamde Verbeet, spelend met de titel van het boek van Gabriel Garcia Marquez. Bij de KVP was veel onvrede met het kabinet, dat regeerde met de PvdA.

De Nacht van Schmelzer was het eerste debat dat live op televisie werd uitgezonden. Dat ook de kijkers daar aan moesten wennen, bleek wel uit de telefonische klachten die in Hilversum binnenkwamen over de schorsing die langer duurde dan was aangekondigd.

Voor Schmelzer was de televisie desastreus, aldus Verbeet. Hij kwam over als een koele politicus en kwam nooit meer van dat imago af. Wim Kan deed er in zijn oudejaarsconference een schep bovenop: Schmelzer was een ‘gladde teckel met een vette kluif in de bek’.

De Nacht leidde een periode van polarisatie in, aldus het boek. „Wie zegt dat de huidige partijen roerig zijn, moet dit boek maar eens goed lezen”, aldus Verbeet.