Het is heerlijk als een kind prettig en vrolijk is in de omgang. Zulke kinderen zijn zonnetjes in huis en maken dat het gezellig is en blijft. Kinderen die een gemakkelijk temperament hebben, zijn niet snel van slag, kunnen gemakkelijk omschakelen en laten zich goed gezeggen. Omdat deze kinderen zo gemakkelijk en gezellig zijn, ontmoeten ze veel positieve reacties.

De moeder van dit meisje –ik noem haar Fleur– vindt het aan de ene kant heel leuk om zo veel aardige reacties op haar dochter te zien. Het voelt goed als anderen jouw kind leuk vinden. Maar moeder signaleert ook een keerzijde: Kan ze daarmee ook worden verwend? Als een kind altijd maar positieve reacties van anderen krijgt, is de wereld dan niet wat te rooskleurig? Leert Fleur dan wel dat niet alles rozengeur en maneschijn is?

Eerst de vraag of een kind ook te veel liefde kan krijgen. Als je liefde ontvangt, merk je dat de ander je waardeert. Dat anderen het op prijs stellen dat je er bent. Dat jouw inbreng ertoe doet. Dat je er mag zijn zoals je bent. Dat de ander jou belangrijk vindt. Een mens is erop aangelegd om contact te krijgen en bevestiging te ontvangen.

Dit geldt zeker voor kinderen die nog klein zijn. Liefde geeft hun het vertrouwen dat ze er mogen zijn, laat hen steun ervaren en geeft hun de zekerheid dat zij kunnen terugvallen op anderen als het even niet goed lukt. Zo bezien kan een kind niet te veel liefde krijgen.

Anders wordt het als daarbij geen goede grenzen worden gesteld. Want behalve liefde heeft ieder kind ook sturing nodig en moet het horen wat wel en wat niet goed is. Grenzen zijn nodig om een terrein af te bakenen waarbinnen een kind het goed doet.

Elk kind, ook die van het allerliefste soort, doet dingen die niet goed of niet verstandig zijn. Op die momenten moeten kinderen grenzen tegenkomen. In het opvoeden van kinderen is er een veelvoud aan grenzen: niet slaan, niet alle koekjes opeten, eerst meehelpen speelgoed opruimen, niet ergens te laat aankomen, niet zonder tandenpoetsen naar bed, niet op de weg met je driewieler, niet te lang op de computer en dergelijke.

Die grenzen zijn nodig om een kind te leren wat wel en niet goed is. Een peuter als Fleur weet namelijk een heleboel dingen van de wereld om haar heen nog niet. Eén ding weet ze wel: wat voor haarzelf goed voelt. Haar denken is nog egocentrisch. Dat wil zeggen dat zij zich nog niet in een ander kan verplaatsen en dus niet kan bedenken wat het voor een ander betekent als zij een ander kind slaat of iets afpakt.

Als Fleur dingen doet die niet mogen, moet haar dat worden verteld. Ook als Fleur misschien al te grappig doet en te veel het middelpunt van de belangstelling wordt, moet zij dat horen. Gebeurt dat niet, dan wordt Fleur een verwend kind dat geen rekening leert houden met anderen. Dan wordt Fleur een meisje dat er geen idee van heeft dan anderen ook hun grenzen hebben.

Het resultaat zal zijn dat ze later niet stopt voor andermans grenzen en het normaal zal vinden dat anderen doen wat zij zegt. Fleur kan onaangenaam en dwingend worden. Daarmee is Fleur zeker niet gebaat en ook haar omgeving niet. Daarom moet Fleur op tijd grenzen tegenkomen.

Sommige ouders kunnen het stellen van grenzen slecht rijmen met het liefhebben van hun kind. Nee zeggen zou dan niet liefdevol zijn.

Toch is het eerder omgekeerd: een slappe houding, waarbij kinderen hun zin krijgen, is eerder liefdeloos. Ouders willen toch het beste voor hun kinderen? Dan moeten ze hun door middel van het stellen van grenzen waarden en normen bijbrengen.

Dan is er nog iets. Fleur zal niet altijd worden bejubeld. In het normale dagelijkse omgaan met elkaar krijgt iedereen wel eens tegengas. Gewoon omdat je iets niet zo slim hebt aangepakt, maar ook omdat je medemens wel eens chagrijnig is. Fleur moet weten dat het normaal is dat niet alles op rolletjes loopt.

Mensen maken fouten en dit geldt ook voor Fleur. Zij hoeft er niet helemaal van uit balans te raken als anderen dan niet positief reageren. Het is voor Fleur niet slecht om in haar jonge jaren te merken dat dingen soms beter gaan en soms iets minder. Om te kunnen groeien, heb je ook ruimte nodig om te kunnen vallen. Natuurlijk kunnen ouders er wel met Fleur over nadenken hoe zij het een volgende keer beter kan doen.

Ten slotte dit. Laat ouders van zulke vrolijke en gezellige kinderen als Fleur vooral heerlijk genieten van hun lieve, fijne meisje!

Tips

Geef een kind veel liefde; daarvan krijgt het nooit te veel.

Elk kind heeft bemoediging nodig, laat dus merken wat goed gaat.

Stel grenzen en benoem wat is toegestaan.

Wees voorspelbaar en duidelijk over de grenzen.

Corrigeer als een kind grenzen over gaat.

Benoem daarbij het ongewenste gedrag concreet, zodat helder wordt wat fout is.

Leer een kind dat anderen ook hun grenzen hebben.

Geniet ervan als een kind een zonnetje is.

Wilt u reageren of hebt u vragen over opvoeding? Leg ze (anoniem) voor aan psychologe drs. Sarina Brons. Dat kan door de situatie en de (gezins)omstandigheden, liefst uitvoerig, te mailen naar: wijs@refdag.nl of te sturen naar: RD, t.a.v. redactie Wijs, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.