Veertig jaar behoudend onderwijsvernieuwer
GRAFHORST – Het was vrijdag feest in Grafhorst, ten noorden van Kampen. Meester Zeedijk was veertig jaar verbonden aan de enige school van het ministadje, de School met de Bijbel ’t Visnet. De 300 leerlingen haalden de jubilerende directeur en zijn vrouw feestelijk binnen.
De gangen van ’t Visnet vormen al vier decennia zijn domein. Hier groet hij een kind, daar duwt hij een spelletje terug in de kast. In de gloednieuwe kamer voor de interne begeleiders neemt C. P. Zeedijk plaats, samen met zijn vrouw, H. J. Zeedijk-Selles, die zelf 41 jaar lesgaf aan deze school. „Er hangen nog geen gordijnen, want dit gedeelte is vlak voor het schooljaar klaargekomen”, zegt hij verontschuldigend.
In het schooljaar 1970 werd Kees Zeedijk onderwijzer aan het dorpsschooltje. „Ik was de vijfde leerkracht. We hadden drie lokalen en een zolder die was ingericht als lokaal. Ikzelf gaf dat jaar in de kerk les.”
De lagere school van Grafhorst telde destijds zo’n tachtig leerlingen; de kleuterschool, in het houten noodgebouwtje ernaast, veertig. Behalve dat Zeedijk er een werkkring kreeg, ontmoette hij er ook zijn latere vrouw. Het paar trouwde in 1981 en kreeg twee kinderen.
In 1974 breidde de school uit met twee lokalen; twee jaar later werd Zeedijk hoofd der school. „In de jaren 80 vergrijsde Grafhorst. Er werd niets gebouwd. De school werd daardoor kleiner en dreigde zelfs onder het bestaansminimum te raken. Lokalen stonden leeg en we draaiden soms rode cijfers.”
Toen de kleuterschool bij de vorming van het basisonderwijs erbij kwam, in 1985, hoefde de school dan ook niet te worden uitgebouwd. „Het waren moeilijke jaren.”
Dat veranderde toen in Grafhorst eind jaren 80 de boerderijen uit het dorp verdwenen en er nieuwe huizen werden gebouwd. Ook de verhuizing van de vrij hervormde gemeente naar Grafhorst deed de school groeien. „Veel leden van deze gemeente gingen in de buurt wonen en stuurden hun kinderen naar onze school.” Inmiddels telt ’t Visnet –na vijf uitbreidingen– twaalf lokalen. Het echtpaar Zeedijk benadrukt de gemoedelijke sfeer op school en in het dorp. „Er is grote onderlinge betrokkenheid.”
Volgens de schooldirecteur geeft het feit dat ’t Visnet de enige basisschool van het dorp is, ook kansen. „We zijn een reformatorische school, maar hebben een open toelatingsbeleid. Daardoor hebben wij ook rand- of onkerkelijke kinderen. Ik weet een voorbeeld van de ouders die een kinderbijbel kochten. Dat is mooi.”
Zeedijk en zijn vrouw hebben het onderwijs in de afgelopen vier decennia grondig zien veranderen. „Vroeger zaten de kinderen strak in de rij. Er werd klassikaal lesgegeven. Nu krijgen leerlingen van verschillende niveaus in één groep hun eigen aanpak.”
Ook de komst van de leerlingenzorg veranderde het onderwijs sterk. „Er is nu veel remedial teaching en interne begeleiding voor zorgleerlingen.”
Niet alleen het onderwijs, ook de kinderen veranderden. „De moderne jeugd is veel mondiger. Die trend is overigens sterker in een stad dan hier in Grafhorst.”
Vanwege het in Grafhorst gebezigde dialect was er vroeger sprake van een taalachterstand. Door inspanning van de school verdween die. „Taal was altijd een speerpunt voor ons”, zegt hij. Moeite heeft Zeedijk met het zogenaamde realistisch rekenen. „Nu keert men gelukkig weer terug naar het oefenen van de sommen.”
Herkent u zich in de typering dat u een voorzichtige vernieuwer bent?
„Die klopt wel. Het heeft weinig zin om altijd vooraan te staan met vernieuwingen. We hebben bijvoorbeeld nog maar drie digitale schoolborden en breiden dit aantal langzaam uit. Maar binnenkort zijn die digitale schoolborden alweer achterhaald door de zogenaamde touchscreenborden.”