Anne de Vries als verslaggever
Zij overleefde. Bijna alle anderen in de trein vol Joden die in Auschwitz arriveerde, kwamen om. Ze vertelde het „heel nuchter, zakelijk, koud. Er was niet de minste haat of wraakzucht in haar stem. Er is een lijden, zo erg en zo langdurig dat zelfs de haat erbij sterft.”
Anne de Vries interviewde de overlevende van het vernietigingskamp direct na haar terugkeer. De Vries (1904-1964) werd vermaard door zijn romans en kinderboeken. Dit boekje laat een minder bekende kant van de schrijver van ”Reis door de nacht” zien. Hij was commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten in het Drentse Hooghalen, maar ook verslaggever. Tijdens de Duitse bezetting was men verstoken geweest van nieuws, nu moest iedereen weten wat er gebeurd was.
De artikelen, uit verschillende kranten, zijn door zoon Anne jr. gebundeld. Ze geven een beeld van de situatie kort na het vertrek van de Duitsers. Een paar uur na de bevrijding was De Vries getuige van een uitbundig bevrijdingsfeest in Kamp Westerbork. „Het vrolijke lawaai van de honderden stemmen klinkt ver over de nachtelijke hei.”
Na vijf krantenartikelen volgen twee beschouwingen. In ”Het opgejaagde volk” stelde De Vries de vraag wat de rol van de Nederlanders was geweest bij de moord op meer dan 100.000 Joodse landgenoten.
De titel van het boekje is ook de kop van het slotartikel, waarin De Vries tien jaar na de Bevrijding zijn omgekomen verzetsvrienden herdacht. Zelf had hij ook zijn doodvonnis te horen gekregen. Hij beleefde de Bevrijding. Zijn makkers niet.
Gesprek met de doden. Nederland kort na de bevrijding, Anne de Vries, uitg. Omniboek, Kampen, 2010; ISBN 978 90 5977 528 2; 92 blz.; € 13,50.