W.F. Hermans vond De donkere kamer matig boek
AMSTERDAM (ANP) – Willem Frederik Hermans vond De donkere kamer van Damokles, het boek waarmee hij beroemd werd, slechts een „matig” boek.
Dat blijkt dinsdag uit onderzoek van wetenschappers van het Huygens Instituut naar het ontstaan van het meesterwerk. Nooit meer slapen, zijn andere vermaarde roman, vond Hermans een van zijn beste boeken.
Hermans was al snel na het verschijnen van De donkere kamer van Damokles in 1958 ontevreden over het resultaat. „Onder het schrijven viel ik soms van verveling in slaap”, schreef hij later op. „Ik wist niet wát te beginnen om er enige spanning in te houden.”
In 1954 was de oorlogsroman al bij de boekhandel aangekondigd, maar Hermans maakte slechts zeer geringe vorderingen met het schrijven ervan. Eind 1954 stonden er „niet meer dan twintig pagina’s op papier” en in mei 1955 leek er zelfs een voortijdig einde te komen aan het project. „Wat van De donkere kamer van Damokles gereed was, heb ik een week of drie geleden in de vuilnisbak gegooid”, schreef de auteur. „Ik denk niet dat ik voorlopig enig animo zal hebben er opnieuw aan te beginnen.”
Uiteindelijk schreef Hermans de roman toch af. Het onverwachte succes was voor hem „een beklemmende gewaarwording.” In een brief na publicatie van de eerste druk schreef hij: „Ik kan niet zeggen dat ik persoonlijk mij bijzonder geamuseerd heb bij het schrijven van De donkere kamer.” De roman is inmiddels Hermans meest gelezen boek.
Bij Nooit meer slapen (1966) voegde Hermans herhaaldelijk passages toe die de plot van de roman moesten versterken en corrigeerde hij foutjes die door lezers waren geconstateerd. Zelfs voor de 25e druk in 1993 had hij veel wijzigingen aangebracht. „Het is om dol te worden, de bezitters van oudere drukken zijn lelijk gedupeerd”, schreef Hermans. „Ze moeten, vind ik, even flink zijn, hun oude drukken in het vuur gooien - en de nieuwe kopen.”
Op woensdag verschijnt Deel 3 van de Volledige Werken van Hermans (1921-1995): een bundeling van De donkere kamer van Damokles en Nooit meer slapen. In de Volledige Werken worden alle afzonderlijk verschenen werken en de ongebundelde teksten van de schrijver bijeengebracht. Per jaar verschijnen twee delen. In totaal zal de reeks 24 delen omvatten.
