Wilders kan zich dan tegen verdere uitbreiding van de EU te keren, maar zal het kabinet er niet om naar huis sturen. VVD en CDA kunnen dan proberen steun van andere fracties te krijgen voor hun standpunt.

Bronnen rond de onderhandelingen tussen de drie partijen hebben dat dinsdag gemeld. Wilders laat zelf in een reactie weten: „Wij waren, zijn en blijven tegen welke uitbreiding van de EU dan ook en zullen dan ook tegen iedere uitbreiding stemmen.” Kroatië is het verst gevorderd richting toetreding tot de Europese Unie. Andere kandidaatlidstaten die met Brussel onderhandelen over toetreding zijn IJsland, Macedonië en Turkije.

VVD, CDA en PVV hebben afgesproken dat ze het over een aantal zaken oneens kunnen zijn, maar dat de PVV in ruil voor een aantal toezeggingen het kabinet niet naar huis zal sturen. Oud-informateur Herman Tjeenk Willink raadde zijn opvolger Ivo Opstelten maandag aan na te gaan of andere fracties in de Kamer op bepaalde hoofdpunten bereid zijn het kabinetsbeleid te steunen. Hij verwees in het bijzonder naar „de Europese agenda die de komende maanden belangrijke onderwerpen zal bevatten, waaronder het eindrapport van de werkgroep-Van Rompuy”.

Bij Europese dossiers zullen VVD en CDA mogelijk steun van een andere partij dan de PVV nodig hebben. Maar gemakkelijk zal dat niet worden. In zijn gesprek met Tjeenk Willink heeft PvdA-fractievoorzitter Job Cohen al aangegeven dat „het kabinet er niet op voorhand vanuit kan gaan dat zijn fractie het kabinet aan een meerderheid helpt in gevallen waarin er onvoldoende steun is”.

In de oppositiestrategie die de PvdA-fractie vorige week besprak, werd gesteld dat de PvdA mogelijk van eigen standpunten moet afwijken als de fractie daarmee de kans heeft om het „kabinet-Wilders” (zoals de PvdA het wil gaan noemen) te laten vallen. In de top van de fractie wordt gesteld dat de PvdA in zulke gevallen moet kiezen tussen geloofwaardigheid of de kans het kabinet te laten vallen. „Get the rascals out” is dan een wel heel aantrekkelijke optie”, aldus een PvdA-Kamerlid.