De PVV-fractie besloot dinsdag unaniem dat het de onderhandelingen wil hervatten, zo meldde Wilders aan het ANP. De PVV wil weer praten, omdat „de belangrijkste criticaster” binnen de CDA-fractie „die het vertrouwen had beschaamd”, Ab Klink, „om eigen moverende reden” is opgestapt, aldus Wilders. „Daarmee is de belangrijkste hobbel weggenomen.” Hij heeft VVD-leider Mark Rutte en CDA-collega Maxime Verhagen informeel laten weten dat de PVV de onderhandelingen wil hervatten.

Ook de VVD en het CDA willen de onderhandelingen voortzetten. Dat heeft de woordvoerder van VVD-leider Rutte en CDA-leider Verhagen dinsdag gezegd. De VVD-fractie is nog bij elkaar voor haar wekelijkse overleg.

Rutte had maandag in zijn advies aan de koningin laten weten dat hij een conceptregeerakkoord wil schrijven. Daarna mogen wat hem betreft alle partijen kijken of ze zich erin kunnen vinden en of ze de onderhandelingen daarover willen aangaan. Ook de PVV en het CDA hadden de koningin meegegeven dat Rutte aan het werk zou gaan, wat een Kamermeerderheid opleverde.

De VVD-leider stond maandag ook nog open voor een rechtse coalitie maar hij benadrukte dat Wilders daarvan de sleutel in handen had.

Volgens Verhagen zijn alle 21 fractieleden van mening dat de gesprekken weer kunnen beginnen. Uiteraard zijn er volgens hem nog steeds zorgen en bezwaren, maar alle 21 hebben de overtuiging dat die kunnen worden weggenomen. Verhagen zei dat hij de volle 100 procent steun van zijn fractie voelt, maar dat het onmogelijk is om garanties te geven over de afloop. Hij heeft de „volle overtuiging” dat hij met VVD-leider Mark Rutte en met Wilders een akkoord kan bereiken „waarin de christendemocratie zich volledig kan herkennen”.

Volgens Verhagen staat zijn advies aan koningin Beatrix - om Rutte te benoemen tot informateur - nog steeds. Maar het is ook mogelijk om Opstelten zijn werk als informateur te laten hervatten. „Dat is aan de koningin”, aldus Verhagen.

Verhagen zei dat zijn partij vorige week al verder wilde praten, maar dat Wilders daar toen een stokje voor stak. De PVV-leider maakte vrijdag een einde aan de onderhandelingen over een minderheidskabinet van VVD en CDA, dat zijn partij zou gedogen.

„De verrassingen in deze formatie zijn niet van de lucht”, gaf Verhagen toe. „Ik ben opgehouden iets te voorspellen.”

ChristenUnie-leider André Rouvoet vindt het „een buitengewoon slechte gedachte” als de drie partijen weer gaan praten over een kabinet. „Dat is precies het type wispelturigheid waar ik beducht voor was.”

Als Rouvoet in de schoenen van het CDA stond, zou hij niet ingaan op de uitnodiging van Wilders. Volgens de ChristenUnie-voorman is dat een kwestie van zelfrespect.

Maandagavond sprak koningin Beatrix de voorzitters van de vier grootste fracties, waarvan VVD, PVV en CDA haar adviseerden Rutte te vragen een proeve van een regeerakkoord te gaan schrijven. Mocht het CDA zich nu aansluiten bij de VVD en de PVV, dan zou oud-informateur Ivo Opstelten kunnen terugkeren om zijn vorige week afgebroken werk te hervatten.

GroenLinks-leider Femke Halsema waarschuwt het CDA om „niet opnieuw in dezelfde fuik te zwemmen”. Dat stelde Halsema dinsdag, omdat ze vreest dat na het mislukken van de onderhandelingen over een rechts kabinet VVD, PVV en CDA het opnieuw gaan proberen. Volgens Halsema levert het rechtse kabinet een instabiele regering op.

„Als het CDA zo wankelt onder samenwerking met de PVV, vraag ik me af of het wel verstandig is”, stelde de GroenLinks-fractievoorzitter na haar gesprek met koningin Beatrix. Wel maakte ze duidelijk dat zij zich bij een rechts kabinet zal moeten neerleggen, als een meerderheid van de Tweede Kamer dat wil.

Halsema wil nog steeds het liefst een paarsplus-coalitie van VVD, PvdA, D66 en GroenLinks. Dat overleg liep na twaalf dagen stuk op de eisen van de VVD om 18 miljard euro te bezuinigen. Maar volgens haar moet de VVD bereid zijn compromissen te sluiten. „De VVD heeft de verkiezingen niet met overmacht gewonnen maar met één zetel verschil met de PvdA. Ik vind dat de VVD en de PvdA tot elkaar veroordeeld zijn”, aldus Halsema.

PvdA-leider Job Cohen roept het CDA op „de heilloze weg over rechts te verlaten en samen te werken aan een stabiel meerderheidskabinet”. Dat zei Cohen dinsdag in reactie op het voornemen van VVD, PVV en CDA hun onderhandelingen over een rechts kabinet te hervatten.

Cohen heeft maandag zelf tegen de koningin gezegd dat hij het liefst met VVD-leider Mark Rutte een conceptregeerakkoord gaat schrijven. De PvdA-leider heeft nog steeds een voorkeur voor een paarsplus-kabinet, samen met VVD, D66 en GroenLinks, maar hij zal andere combinaties niet blokkeren.