Christen in Oost-Europa
Krisztina Deme (23) staat niet te wachten op meer Europese samenwerking. Hongarije is volgens haar de EU in gerommeld door de vroegere communisten: „Er is weinig veranderd in vergelijking met de situatie van voor 1989.”
Krisztina is een bijzondere Hongaarse. In 2006 ging ze een weekje met haar middelbare school naar Nederland. Door middel van een uitwisselingsproject maakte ze kennis met de leerlingen van het Wartburg College in Rotterdam. Dat beviel haar zo goed dat ze in plaats van theologie besloot Nederlands te leren.
Hoe denk je over Europa?
„Ik zie een verenigd Europa wel zitten, omdat dat het reizen vergemakkelijkt. Maar daar houdt het wat bij betreft ook mee op. Hongarije is in 2004 op een vervelende manier de EU in gerommeld. Dat kwam door de socialisten, die zes jaar geleden aan de macht waren. Zij zagen vooral eigen voordelen: baantjes, subsidies en invloed in Brussel. De socialisten van toen waren de communisten van vroeger. Alleen de naam is veranderd, verder zijn het dezelfde mensen die aan de touwtjes trekken, die compromissen sluiten en die eigen winstbejag nastreven.”
Voel je je Europeaan?
„Nee, helemaal niet. Ik voel me in de eerste plaats Hongaar. En daarna christen. Maar totaal geen Europeaan. Dat kan ook bijna niet. Europa leeft niet, het is een systeem. Het heeft geen eigen ideeën of geschiedenis, geen eigen waarden en normen, maar het is een verzameling van allerlei tradities. Ik kan me daar maar moeilijk mee identificeren.”
Hoe is het leven als christen in Hongarije?
„Moeilijk. Er zijn heel weinig christenen, omdat de generatie van mijn ouders en grootouders geïndoctrineerd is door het atheïstische communisme. Jongeren van mijn leeftijd bezwijken onder de vrijheid die er na 1989 is gekomen. Zij vormen geen identiteit, maar laven zich aan het materialisme. Dat zie je terug in de maatschappij. Hongaarse jongeren praten alleen de radio en de televisie na. Ze missen een fundament.”
Hoe probeer jij je christen-zijn in te vullen?
„Ik doe vrijwilligerswerk in de Hongaars Gereformeerde Kerk in Boedapest. Daar geef ik leiding aan een kinderclub. Elke zondag komen een stuk of twintig kinderen in de leeftijd van 10 tot 15 jaar bij elkaar. Ik vertel hun de Bijbelse geschiedenissen en probeer het gesprek met hen aan te gaan.”
Wat zijn je toekomstplannen?
„Ik ben bijna klaar met mijn studie Nederlands. Na het afronden van mijn opleiding wil ik lerares Nederlands worden. Eén dag in de week geef ik rondleidingen in een museum in Boedapest. Daar wil ik voorlopig mee doorgaan.”
Jan Mark ten Hove bezocht in juli een summer school in Ohrid, Macedonië. Dit is deel 1 in een serie van vier portretten van Oost-Europese twintigers.
Hongarije
De Hongaarse Republiek bestaat sinds 1989. Voor die tijd was het land eeuwenlang een koninkrijk. In het midden van de negentiende eeuw vormde Hongarije met Oostenrijk de zogenaamde dubbelmonarchie. Door betrokkenheid in een aantal conflicten verloor Hongarije veel grondgebied. Daardoor heeft het land omvangrijke minderheden in Slowakije, Servië, Roemenië en Oekraïne. Dat leidt nogal eens tot grensconflicten. Veel Hongaren kunnen de gedachte van een Groot-Hongarije moeilijk opgeven. Dat komt mede door de invloed van het calvinisme in Hongarije. De Magyaren zagen zichzelf lange tijd als het Israël van het noorden.