Hebben VVD, CDA en PVV baat bij gedoogsteun door de SGP?

Zonder meer. Zonder de SGP berust hun coalitie op slechts 76 Kamerzetels. Dat is de meest minimale basis die denkbaar is. Die basis wordt nog wankeler wanneer een of meer CDA-Kamerleden het regeerakkoord of onderdelen daarvan niet steunen. Vandaar dat de drie partijen met grote interesse kijken naar de twee zetels van de SGP. Deze partij is de enige in de Kamer die voor gedoogsteun in aanmerking komt. Alle andere fracties hebben een hartgrondige afkeer van de PVV en van deze coalitie.

Wat is gedoogsteun?

Bij gedoogsteun belooft een fractie die zelf geen deel uitmaakt van een coalitie de komende vier jaar het beleid van die coalitie te zullen steunen. De afspraak kan mondeling worden gemaakt of schriftelijk. De gedogende partij kan in ruil voor haar steun eisen stellen, bijvoorbeeld dat de betreffende coalitie dit of dat beleidspunt wel of juist niet in het regeer­akkoord opneemt.

Verleent de SGP gedoogsteun aan de nu te vormen rechtse coalitie?

Nee. SGP-leider Van der Staaij gaf gisteren aan dat er „geen schriftelijk noch mondeling gedoogakkoord met de SGP bestaat.” Begin deze week stelde hij in deze krant dat het maken van zo’n afspraak ook moeilijk zou kunnen, omdat die niet past in de opdracht die informateur Opstelten van de koningin heeft gekregen.

Dus berichten in de media dat er sprake is van een gedoogafspraak met de SGP kloppen niet?

Inderdaad. Wel zijn er de afgelopen maanden informele contacten geweest tussen SGP-leider Van der Staaij en de drie andere partijen. Van der Staaij wil er niet meer over kwijt dan dat „we natuurlijk altijd informele contacten hebben met collega’s in de Kamer en dat we aan iedereen die het maar horen wil, vertellen welke politieke onderwerpen wij belangrijk vinden.” De SGP heeft dus, zo valt hieruit af te leiden, aan VVD, CDA en PVV duidelijk gemaakt „welke onderwerpen zij belangrijk vindt”, met andere woorden: hoe deze partijen kunnen voorkomen dat zij de staatkundig gereformeerden tegen de haren in strijken en hoe zij de kans op steun van de SGP zo groot mogelijk kunnen maken.

De onderwerpen waar het om gaat, kan iedereen zelf verzinnen: „Wij zouden moeite hebben met verdere liberalisering van euthanasie en abortus, met het afschaffen van de enkelefeitconstructie in de AWGB enzovoort.”

Maar harde afspraken zijn er in die contacten blijkbaar niet gemaakt en wederzijdse garanties niet gegeven. Anders zou Van der Staaij liegen met zijn uitspraak dat „er geen schriftelijk of mondeling gedoog­akkoord met de SGP bestaat.”

Maar wat hebben zulke contacten dan voor zin als er feitelijk toch niets wordt afgesproken?

Zulke aftastende gesprekken hebben voor beide kampen wel degelijk zin. VVD, CDA en PVV kunnen eruit afleiden dat de altijd gouvernementeel ingestelde SGP hen niet onnodig zal dwarsbomen, zéker niet wanneer deze drie partijen de SGP op principiële thema’s niet onnodig irriteren. Dat het drietal hier min of meer op rekent, blijkt uit de brief die Klink deze week aan Verhagen en Bleker schreef en waarin de CDA’er rept van een „uiterst smalle meerderheid van 76, wellicht 78 zetels.”

De SGP op haar beurt kan, zon­der dat de partij zich formeel ergens aan bindt, zo wellicht toch enige invloed uitoefenen op het regeerakkoord. Als VVD, CDA en PVV ten aanzien van abortus, euthanasie en/of gelijke behandeling een standstill betrachten, is dat vanuit christelijk oogpunt winst te noemen.