Het is al langer bekend dat vitamine-D-tekort, door een gebrek aan zonlicht of door te lage inname van de stof via de voeding, het risico op een aantal ernstige aandoeningen kan vergroten, waaronder auto-immuunziekten. Hoe vitamine D invloed heeft op deze aandoeningen, is echter nog nauwelijks bekend.

Wel is duidelijk dat de stof zijn effect in de lichaamscellen uitoefent via de vitamine-D-receptor (VDR). Britse en Canadese onderzoekers hebben daarom uitgezocht op welke plaatsen deze receptor bindt aan het DNA in de celkern. Ze vonden zo meer dan 200 genen waarvan vitamine D direct de activiteit beïnvloedt, zo blijkt uit de resultaten die de wetenschappers gisteren publiceerden in het wetenschappelijk tijdschrift Genome Research. De receptor bleek veel te binden op plaatsen die samenhangen met kanker (leukemie en dikkedarmkanker) en met auto-immuunziekten als multiple sclerose, diabetes type 1, reumatoïde artritis en de ziekte van Crohn.

„Hiermee hebben we het bewijs geleverd dat een tekort aan vitamine D bijdraagt aan de vatbaarheid voor een groot aantal ziekten”, stelt de eerste auteur van het artikel, dr. Sreeram Ramagopalan, verbonden aan het Wellcome Trust Centre for Human Genetics, een onderzoeksinstituut van de Universiteit van Oxford. „Het slikken van vitamine D-supplementen tijdens de zwangerschap en gedurende de eerste levensjaren heeft mogelijk gunstige effecten op de gezondheid van een kind op latere leeftijd.” In sommige landen, waaronder Frankrijk, is deze aanbeveling al opgenomen in de algemene gezondheidsadviezen. De Gezondheidsraad adviseert jonge kinderen, ouderen en mensen met een donkere huidskleur supplementen te slikken.

Ook bij de gevonden aandoeningen zou het gunstig kunnen zijn wanneer de patiënten extra vitamine D zouden slikken, aldus Ramagopalan.

De belangrijkste bron van vitamine D in het lichaam is blootstelling van de huid aan zonlicht. Via de voeding kan vette vis een bron van deze vitamine vormen. Wereldwijd hebben naar schatting 1 miljard mensen een tekort aan vitamine D.

Het is al jaren bekend dat vitamine-D-tekort de botopbouw kan belemmeren en rachitis (Engelse ziekte) kan veroorzaken.