Belastingbetalers in Nederland hebben de mogelijkheid om de bijdragen die zij geven aan door de overheid als goede doelen erkende instellingen, af te trekken bij de aangifte van hun inkomstenbelasting. De gulle gever kan zo van iedere euro die hij aan een goed doel geeft een deel –variërend van enkele dubbeltjes tot ruim een halve euro– terugkrijgen van de overheid. Ook kerken hebben hier veel baat bij. Mensen blijken nu eenmaal sneller geneigd de portemonnee open te trekken als de overheid meebetaalt.

Wobben zegt te weten dat de kabinetsonderhandelaars twee rapporten op tafel hebben liggen waarin wordt voorgesteld de giftenaftrek af te schaffen. Dat zou de staat op jaarbasis zo’n 300 miljoen euro opleveren. Bovendien zou de Belastingdienst dan zelf ook kunnen afslanken, omdat de giftenaftrekregeling de ambtenaren een hoop sores kost.

Dat in het kader van de sanering van de overheidsfinanciën ook de giftenaftrek in beeld komt, is niet zo verwonderlijk. Om de gewenste 18 miljard euro aan bezuinigingen te halen, moet het mes er immers diep in.

Juist als zaken ter discussie komen te staan, valt weer eens op hoeveel goede regelingen ons land kent. De overheid subsidieert het christelijk onderwijs, er gaat geld naar christelijke politieke partijen en omroepen, en indirect subsidieert de staat ook kerken en tal van christelijke hulpverleningsinstellingen. Zoals het hoort in een democratie, is de lijst van Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI’s) door iedereen van internet te downloaden. Tussen de vele honderden goede doelen staan, naast alle kerkgenootschappen, bijvoorbeeld ook de Bond tegen het Vloeken en de Nederlandse vereniging tot bevordering van de Zondagsrust en Zondagsheiliging vermeld.

Of het schrappen van de giftenaftrek door de onderhandelaars voor een nieuw kabinet als een serieuze optie wordt besproken, is nog niet bekend. Zeker is wel dat het CDA zich hiertegen sterk zal verzetten. Het zou bij de achterban van deze partij bijzonder slecht vallen als de christendemocraten akkoord zouden gaan met het afschaffen van deze indirecte subsidie van hulporganisaties en kerken. Wil onderhandelaar Maxime Verhagen het verloop van een eventueel congres van zijn partij over een regeerakkoord niet nog moeilijker maken, dan moet hij kunnen aantonen dat het CDA zijn sociale gezicht ook in een nieuwe coalitie behoudt. En schrappen van de giftenaftrek past dan niet in het gewenste profiel.

Zeker voor de grote kerkgenootschappen in Nederland, die ook bijdragen krijgen van een brede groep randkerkelijken, zou het afschaffen van de giftenaftrek een forse aanslag zijn op hun inkomsten. Dat is niet wenselijk. Tegelijk is het voor het christelijke volksdeel in ons land niet verkeerd zich te realiseren welke voorrechten er nog steeds zijn voor organisaties van levensbeschouwelijke aard. Dat wordt vaak pas gewaardeerd als deze privileges ter discussie komen te staan.