Lubbers adviseert minderheidskabinet VVD-CDA
DEN HAAG – Informateur Lubbers heeft koningin Beatrix geadviseerd dat er onderhandeld moet worden over een minderheidskabinet van VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV.
In zijn eindverslag adviseert hij de koningin VVD-voorzitter Ivo Opstelten te benoemen tot informateur. Onder diens leiding zouden de fractievoorzitters van VVD, CDA en PVV kunnen gaan onderhandelen.
Uit het verslag van Lubbers blijkt dat Mark Rutte (VVD), Geert Wilders (PVV) en Maxime Verhagen (CDA) Lubbers afgelopen vrijdag hebben laten weten dat ze niet beschikbaar waren voor onderzoek naar andere kabinetten dan de minderheidsvariant waar ze het vorige week over eens waren geworden.
Ook toen al stelden ze Lubbers Ivo Opstelten voor als gewenste informateur.
Lubbers sprak maandag nog met de zeven andere fractievoorzitters, waarna hij dinsdagochtend Rutte, Wilders en Verhagen nogmaals vroeg of zij echt niet bereid waren eerst naar meerderheidsvarianten te kijken, zoals verschillende fractievoorzitters maandag hadden bepleit. „Zij persisteerden echter in hun opvatting van vrijdag 30 juli dat zij daarvoor niet beschikbaar waren.”
Hij stelt ook dat het kabinet dat nu onderzocht gaat worden geen meerderheidskabinet is, maar ook geen gewoon minderheidskabinet. „Immers, een meerderheid in de Tweede Kamer werkt samen, zij het op een bijzondere, eigen wijze met een regeerakkoord en een afzonderlijk gedoogakkoord die niet geheel los van elkaar gezien kunnen worden.”
Volgens Lubbers is er „een ferme politieke wil” bij Rutte, Wilders en Verhagen om het eens te worden over politieke samenwerking.
De informateur zei dat hij de ferme politieke wil niet in twijfel wilde trekken, maar het moet nu wel bewezen worden in de onderhandelingen die de drie onder leiding van Opstelten gaan voeren.
Lubbers schatte dat de onderhandelingen twee tot drie weken kunnen duren. Volgens hem ligt het niet voor de hand dat Wilders zich bemoeit met „de poppetjes”, oftewel de bewindslieden die VVD en CDA gaan leveren.
De partijen die Lubbers nu bekritiseren, dachten dat een onderzoek naar een rechtse politieke samenwerking toch niet door zou gaan. Dat zei de informateur dinsdag.
Lubbers heeft de fractieleiders van PvdA en GroenLinks erop gewezen dat met hun opstelling er „wellicht een gedoogvariant” zou kunnen ontstaan in een combinatie van VVD, PVV en CDA.
Na het mislukken van de onderhandelingen over een paars-pluskabinet van VVD, PvdA, D66 en GroenLinks adviseerden PvdA-leider Job Cohen en zijn GroenLinks-collega Femke Halsema dat eerst een rechts kabinet (VVD, PVV en CDA) moest worden onderzocht. In een toelichting zei Lubbers dat zij „wellicht niet dachten dat het weleens zou kunnen slagen”.
Ondertussen hield de PvdA-leider de boot af voor onderhandelingen tussen zijn partij, VVD en CDA. Halsema hoopte volgens Lubbers „op een nieuwe kans voor paars-plus” na een mislukking over rechts.
Volgens Lubbers zagen zij „niet zoveel risico” in een verkenning over rechts met de gedachte: „Dan komt er wel weer een herkansing”.
Uit het eindverslag van de informateur blijkt ook dat Cohen na de waarschuwing Lubbers erop heeft gewezen dat zijn opdracht „zich beperkte tot meerderheidsvarianten”. Ook de GroenLinks-fractievoorzitter heeft het overleg gevoerd „in de geest van meerderheidsvarianten” die mogelijk zijn.
Halsema benadrukte dat een rechts kabinet niet haar voorkeur heeft. Ze heeft alleen gesteld dat zij zich erbij neerlegt, als een Kamermeerderheid een kabinet van VVD, PVV en CDA wil.
