Op vakantie tussen de druiven
Op het erf van Peter Poletti in het Kroatische Visnjan waait de zoetzure lucht ons tegemoet als we de schuur van de wijnboer naderen. Binnen is een van zijn knechten druk bezig een grote tank te legen. In een grote bak onder de tank ligt het overblijfsel van wat eens volle, witte druiven waren.
De uitgeperste druivenschillen, steeltjes en pitten gaan niet bij het afval vertelt Peter Poletti. Het moer -zoals het ’product’ in de afvalbak heet- dient als basisingrediënt bij het stoken van grappa. Dit van oorsprong Italiaanse woord, dat druivensteeltje betekent, is nu de naam van een gedistilleerde drank met een stevig alcoholpercentage. Grappa is in Kroatië wat bij ons de jenever is. Iedere rechtgeaarde inwoner van het land zal je een glaasje aanbieden als je hem met een bezoekje vereert.
Veel tijd om ons iets over zijn wijnboerderij te vertellen, heeft Poletti niet. Alle mannen, vrouwen en kinderen die hij maar kon optrommelen, heeft hij aan het werk gezet om de druivenoogst binnen te halen. De weerdiensten hebben regen voorspeld en de wijnboer wil graag alle druiven van het land hebben voordat de eerste druppels vallen. En dat betekent overuren draaien in de wijnschuur.
Haardvuur
Te veel water betekent dat de druiven aan de struiken zullen rotten, vertelt Poletti. Aan de regen bewaart de wijnboer dit wijnjaar sowieso slechte herinneringen. Voor Istrische begrippen heeft het het afgelopen seizoen buitensporig veel geregend. „Het jaar 2002 zal de wijnboeken ingaan als een slecht jaar”, verzucht de boer.
Toch blijft Poletti ondanks alle drukte en sombere verwachtingen vriendelijk en opgewekt. En de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat uit niets valt op te maken of daaraan commerciële belangen ten grondslag liggen. Herhaaldelijk verontschuldigt hij zich oprecht voor het feit dat hij zijn verhaal moet onderbreken om even iets anders te doen.
Tussen de bedrijven door slaagt Poletti erin om ons in een kwartiertje het principe van de wijnbereiding duidelijk te maken. „Wijn is niets anders dan gegist druivensap. De methode om het product te bereiden, is in wezen heel eenvoudig”, legt hij uit. „Voor rode wijn worden de druiven van steeltjes en andere ongerechtigheden ontdaan voordat ze in een vat verdwijnen. Door gistpoeder aan het vat toe te voegen, komt een proces op gang waarbij de suikers in het sap worden omgezet in alcohol en koolzuur. Na de gisting wordt de jonge wijn geperst om hem van z’n schillen te ontdoen, waarna de wijn in vaten wordt opgeslagen om te rijpen. Het grote verschil met witte wijn is dat de druiven onmiddellijk worden geperst en alleen de most, het druivensap, in een tank gist. De schillen doen dus niet meer mee aan het gistingsproces.”
Grieken
Gelukkig laat Poletti het niet bij theorie alleen. In de wijnschuur bevindt zich een vertrek waar gasten kunnen proeven wat de wijnboer er in de praktijk van terechtbrengt. Bij het knapperend haardvuur komen we tot de conclusie dat de rode en witte wijnen van Poletti rustig hun partijtje kunnen meeblazen in het wereldconcert der wijnen.
Voor wie helemaal niet meer kan loskomen van Bacchus, heeft Poletti een prachtige aanbieding. Op 14 kilometer afstand van het centrum van Visnjan en 12 kilometer verwijderd van de Adriatische Zee, verhuurt de wijnboer appartementen en logeerkamers. Het nuttigen van wijn is echter niet bij de prijs inbegrepen.
Peter is al het zesde lid van de generatie Poletti’s die de scepter zwaait over het gelijknamige landgoed. Met zijn kwalitatief hoogwaardige wijnen als de witte Chardonnay en Malvasier, de rode Merlot en Cabarnet Sauvignon, is hij een van de weinigen in Istrië die de laatste jaren de aandacht op zich heeft weten te vestigen. Helaas beschikt hij over slechts 4 hectare bouwgrond, waardoor hij snel door zijn voorraden heen is.
Met zijn elf wijnbouwgebieden kent Kroatië een rijke wijngeschiedenis van duizenden jaren oud. Het waren de Grieken die de Balkanbewoners al voor onze jaartelling met de bereidingswijze van het vocht bekendmaakten. Na hen moderniseerden de Romeinen de productie en bouwden die verder uit. Ondanks de vele veldslagen en oorlogen door de geschiedenis heen, wist de wijnbouw zich telkens weer te herstellen.
Zaken
De meeste druiven worden tegenwoordig door coöperaties verwerkt, een erfenis van het socialistische Joegoslavië van Tito dat alleen oog had voor kwantiteit in plaats van kwaliteit. Sinds de jaren ’90, nadat er een einde was gekomen aan het communisme en de nationalisering van de landbouw, kregen individuele wijnmakers echter weer een kans om op kleinschalige wijze kwalitatief goede wijnen te maken. Poletti is een van hen.
Terug op het erf van de wijnboer is het inmiddels een drukte van belang, aangezien meer dan een dozijn druivenplukkers met volle wagens is teruggekeerd van de velden. Ze kijken toe hoe een van de mannen van Poletti -staande op een boerenkar gevuld met druiven- met een greep de witte druiven in de tank werkt, waar aan hun bestaan als druif een einde zal komen. De belangstelling verdwijnt echter spoedig als een zak drop uit Nederland tevoorschijn komt. De drop blijft achter op het erf en wij nemen met twee flessen wijn afscheid. De Hollanders hebben weer eens goede zaken gedaan!