Gewoon ophangen kan natuurlijk altijd. Maar beter is om telefonische verkopers onomwonden de waarheid te zeggen: Ik wil niet meer gebeld worden. „En dan mogen ze je dus ook echt niet meer bellen”, zegt woordvoerder Rita Buit van ConsuWijzer. Dat is het informatieloket voor consumenten van de toezichthouders Consumentenautoriteit, OPTA (Telecom) en kartelwaakhond NMa.

Die toezichthouders zijn gevreesde spelers in de telemarketingbranche, omdat ze forse boetes kunnen opleggen aan bedrijven. „Tot 450.000 euro per overtreding, en we kunnen ook stapelen”, zegt Buit. „Twee weken geleden hebben we nog een boete van 1,2 miljoen opgelegd aan een sms-aanbieder.”

Consumenten weten de ConsuWijzer steeds vaker te vinden. In het eerste halfjaar van 2010 werd de site ruim 1 miljoen keer geraadpleegd, zo werd gisteren bekend. Informatie over energiebedrijven en garanties bleek populair, maar de onbetwiste nummer 1 is telemarketing.

Dat is opvallend, omdat intussen meer dan driekwart van alle Nederlandse huishoudens zich heeft laten inschrijven in het Bel-me-niet Register. Het register is echter niet waterdicht, weet Buit. „Het is een illusie om te denken dat het nu voor 100 procent goed gaat. Bovendien zijn niet alle bedrijven meteen in overtreding als ze iemand bellen. Zo is het onder voorwaarden toegestaan om eerdere klanten opnieuw te bellen.”

Een hulpmiddel bij het weerstaan van verkopers is de telechecklist die de ConsuWijzer ontwikkeld heeft om bij de telefoon te leggen.

En voor wie dat niet genoeg vindt? Die kan altijd nog een training volgen. Gedragswetenschappers van de Radboud Universiteit Nijmegen hebben in opdracht van de Consumentenbond een training tegen de trucs van telefonische verkopers ontwikkeld, zo werd vorige week bekend.

Een veelgebruikte truc is volgens de onderzoekers dat de verkoper een aanbod doet, waarvan hij weet dat het zal worden geweigerd. Daarna volgt een beter aanbod, dat de klant dan uit een misplaatst gevoel van verplichting accepteert.

Of, ook veel gebruikt: de consument enkele keren ja laten antwoorden op loze vragen, en daarna met het verkoopaanbod komen. „Als je drie keer ja hebt gezegd, is het de vierde keer heel moeilijk om nee te zeggen”, weet Buit. „Daarom vinden wij het belangrijk dat de consument de regie in eigen hand houdt. Als hij zijn rechten kent, wordt het voor bedrijven heel lastig.”