Bij drie huwelijken –twee in hervormde gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland en een in een gereformeerde gemeente– die mijn vrouw en ik recent hebben bijgewoond, zagen we dat de bruid door haar vader in de kerk werd gebracht.

Een wat merkwaardige gewoonte die de protestantse kerken is binnengeslopen maar waarover kennelijk niet goed is nagedacht. Het is onduidelijk wanneer deze gewoonte er is ingeslopen. Vermoedelijk is het een gevolg van televisiebeelden of van films die indruk hebben gemaakt. Wie ”The Sound of Music” heeft gezien, zal zich ongetwijfeld het slot van de film herinneren over het huwelijk in de magistrale kathedraal.

Op zichzelf is er niets op tegen om een bepaalde vorm die van enige symboliek getuigt, uit een andere traditie over te nemen. Maar dan moet er wel altijd bij bedacht worden waaruit die vorm is ontstaan.

Het huwelijk wordt in Nederland gesloten in het gemeentehuis of een daartoe door de gemeenteraad aangewezen trouwruimte. De Rooms-Katholieke Kerk is ten principale tegenstander van het burgerlijk huwelijk. Voor de roomsen is een huwelijk pas rechtsgeldig als het bruidspaar voor het altaar het jawoord aan elkaar heeft gegeven. Rome ziet het huwelijk ook als een van de zeven sacramenten.

In de Angelsaksische wereld, waaronder ook de Verenigde Staten gemakshalve te rekenen zijn, is er geen sprake van een burgerlijk huwelijk en een daaropvolgende kerkelijke bevestiging. Immers, de predikant, priester of voorganger vervult in die wereld tegelijk de functie van ambtenaar van de burgerlijke stand. In die landen vallen het burgerlijk huwelijk en de kerkelijke bevestiging samen. Vandaar die sentimentele einden in sommige films, waarin de bruid door haar vader naar het altaar wordt gevoerd.

Hierop doordenkend is het volkomen begrijpelijk en ook zinvol dat bij een rooms-katholiek huwelijk of een huwelijk in de Angelsaksische wereld de vader van de bruid zijn dochter begeleidt naar het liturgisch centrum en haar daar als het ware overgeeft aan de wachtende bruidegom. Hierin is de symboliek van het afstaan en ontvangen bepaald op zijn plaats.

Het is evenwel onjuist om deze symboliek ook in protestantse kerkdiensten in Nederland (in de ruimste zin des woords) in te voeren of te bezigen. Immers, het bruidspaar gaat niet trouwen in de kerkdienst, maar is al getrouwd. Dus heeft het ook geen zin en betekenis meer dat de vader van de bruid zijn dochter alsnog symbolisch aan de bruidegom schenkt. Er is geen sprake van het opnieuw trouwen of overtrouwen.

Daarom, wat zo sluipenderwijs de protestantse kerkdiensten is ingevoerd, is vermoedelijk wat ondoordacht gedaan. Het kan geen kwaad als kerkenraden, bruidsparen, maar ook ouders van bruiden bedenken dat hiermee een valse start wordt gemaakt met de kerkdienst.

De auteur was politiek redacteur voor deze krant en is eindredacteur van het maandblad Protestants Nederland, waarin een uitgebreide versie van dit artikel verscheen.