Juni 2005. Tony Nickelson is op zakenreis in de Griekse hoofdstad Athene. Daar wordt hij door een beroerte getroffen. Hij slaagt er zelf nog in een ambulance te bellen. Eenmaal in het ziekenhuis raakt Nickelson door de gevolgen van het herseninfarct verlamd vanaf zijn nek. Zelfs praten lukt de Brit niet meer. Alleen met oogbewegingen kan hij nog communiceren.

Officieel lijdt Tony Nickelson aan het ”locked in”-syndroom, een aandoening aan de hersenstam die meestal door een beroer­te of een trauma wordt veroorzaakt. De patiënt kan zich in
zo’n geval totaal niet bewegen en ook niet spreken. Hij kan echter wel geluiden waarnemen en ook zien.

Zo ook bij Nickelson. Vijf jaar lang ligt hij in een verzorgings­tehuis. Langzaam groeit de frustratie over zijn hulpeloosheid. Ten slotte besluit de inmiddels 56-jarige Engelsman dat hij zo niet verder wil leven. „Ik heb geen privacy en waardigheid meer over”, verklaart hij. „Ik word gewassen, gekleed en in bed gelegd door verzorgers, die uiteindelijk altijd vreemden zullen blijven. Ik heb genoeg van mijn leven, en ik wil de komende twintig jaar niet op deze manier doorbrengen.”

Nickelson wil een einde aan zijn leven maken, maar is daar zelf fysiek niet toe in staat. Zijn vrouw Jane is bereid hem een dodelijke injectie te geven, maar ze is bang dat ze dan voor moord zal worden vervolgd.

Juridisch ligt de kwestie ingewikkeld. Het Britse openbaar ministerie vaardigde in februari richtlijnen uit voor vervolging in geval van hulp bij zelfdoding. Als blijkt dat uit mededogen bij de suïcide is geassisteerd, wordt „waarschijnlijk” van vervolging afgezien, aldus het voorschrift van de openbaar aanklager.

In het geval van Nickelson is echter geen sprake van hulp bij zelfdoding, omdat hij zelf geen enkele daad in het proces kan verrichten. Als zijn vrouw hem een dodelijke injectie toedient, zal zij dus hoogstwaarschijnlijk voor moord worden vervolgd.

De advocaten van Nickelson hebben nu een procedure aangespannen waarin zij de rechter tot een uitspraak willen dwingen over de vraag of de huidige Britse strafwetgeving niet in strijd is met artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, waarin het recht op privéleven wordt gegarandeerd. Ook willen de raadslieden weten of de richtlijnen van het OM met betrekking tot vervolging in geval van hulp bij zelfdoding kunnen worden uitgebreid tot „moord uit barmhartigheid.”

Het kan echter ook heel anders. Motorrijder Richard Rudd krijgt in oktober 2009 een ernstig ongeluk en wordt in comateuze toestand in een ziekenhuis in het Britse Cambridge opgenomen. Tegen zijn familie heeft hij altijd gezegd dat hij, als hem ooit iets dergelijks overkomt, niet als een kasplantje verder wil leven. Als duidelijk wordt dat Rudd waarschijnlijk niet meer uit zijn coma zal ontwaken, neemt zijn familie dan ook het besluit om verdere behandeling te stoppen en de beademingsmachine uit te schakelen.

Totdat de behandelend arts, prof. David Menon, erachter komt dat zijn patiënt in staat is zijn ogen te bewegen en op die manier te communiceren. Menon vraagt Rudd tot drie keer toe of hij wil dat de behandeling wordt voortgezet. En tot drie keer toe beantwoordt Rudd die vraag bevestigend. Met een oogbeweging redt hij menselijkerwijs gesproken zijn eigen leven.

Inmiddels is Richard Rudd zo ver hersteld dat hij zijn hoofd enigszins kan bewegen en naar zijn familie kan glimlachen. Ook is gebleken dat zijn langetermijngeheugen nog volledig intact is.