„De situatie is ernstig. Dat heeft te maken met de erosie van de grote partijen en de fragmentatie van het politieke landschap. Het vormen van werkbare meerderheden is moeilijker dan ooit”, aldus Kok. Van Thijn: „De democratie drijft als een ijsschots richting de zomer.” Met de verkiezingsuitslag van 9 juni is volgens hem „geen stabiel kabinet te vormen” . Hij spreekt van „een diepe crisis”.

Volgens Van Thijn begrijpt het publiek „totaal niet” dat nu wordt gebouwd aan een paars-pluskabinet. „VVD-stemmers hebben reden zich bedrogen te voelen”, stelt de oud-minister en oud-burgemeester van Amsterdam bovendien.

Van Thijn voelt ook weinig voor de alternatieven: een rechts kabinet van VVD, PVV en CDA of een middenkabinet van VVD, PvdA en CDA, eventueel aangevuld met D66. „Het CDA zou een coalitie met PVV en VVD niet overleven. Treedt een coalitie van VVD, PvdA, CDA en D66 aan, dan voelt iedereen zich genomen.”

Kok, premier van toenmalige kabinetten Paars 1 en 2 met PvdA, VVD en D66, klinkt minder negatief over de onderhandelingen over een paars-pluskabinet. „Deze poging is zeker niet onlogisch in het licht van de verkiezingsuitslag en de bevindingen van de opeenvolgende informateurs”. Maar het zal volgens hem „niet eenvoudig zijn om deze vier partijen voldoende tot elkaar te brengen”.

Wel is een coalitie over rechts met de partij van Geert Wilders volgens Kok te snel afgeschreven. „De winst van de PVV is een sterk signaal dat door een grote groep kiezers is afgegeven. Dat is de reden, en dat zeg ik zonder vreugde, dat een coalitie over rechts met VVD, PVV en CDA serieuzer onderzocht had moeten worden. De opstelling van het CDA heeft dat in de weg gestaan. Het CDA had daar niet zo makkelijk mee mogen wegkomen.”

Het CDA wilde alleen onderhandelen over een rechts kabinet, als eerst VVD en PVV hun verschillen overbrugden. Die partijen accepteerden deze eis van het CDA niet.