Bij kasteel Nanstein is een groepje militairen in de weer met een vlag en een fototoestel. Mooie plaatjes voor het jaarboek, of zoiets. Het uitzicht vanaf de kleine berg in Rijnland-Palts is prachtig. Aan de voet ligt Landstuhl, verderop Ramstein. Verkeer op de A6 raast richting Saarbrücken.

Wie er oog voor heeft ziet in de omgeving de militaire mieren. Kaiserslautern, 80 kilometer ten zuidwesten van Frankfurt, bergt tal van Amerikaanse kazernes. In Landstuhl staat het Amerikaanse militaire ziekenhuis met gewonden uit de oorlog in Irak. Ramstein met het enorme vliegveld, als scharnier tussen de Verenigde Staten en de Golf. Dag en nacht vliegen toestellen af en aan.

Ook geheime vluchten. Woensdagmiddag landde een volledig witgeverfde jumbo op Ramstein. Het toestel had nagenoeg geen ’kentekens’. Niet alleen spotters tonen interesse, ook de buiten de hekken van de basis patrouillerende Duitse politie. Bezoekers wordt gevraagd om hun paspoort.

Dit deel van Duitsland is vergroeid met de militaire aanwezigheid. Niks aan de hand. Alles gebeurt in betrekkelijke stilte. Tot de Amerikanen in oorlog zijn.

Als in de nacht van woensdag op donderdag Amerika’s ’verloren dochter’ Jessica Lynch per vliegtuig vanuit Koeweit op Ramstein arriveert, wordt dat wereldwijd rechtstreeks op televisie uitgezonden. De 19-jarige soldaat -door commando’s bevrijd „uit de klauwen van de Irakezen”- ligt in een ziekenhuisbed in Landstuhl. Met de camera’s voor de poort.

Thuisfront
Landstuhl is voor gewonde Amerikaanse soldaten de laatste halte voor ze de oceaan oversteken, terug naar huis. Drie Amerikaanse mariniers mochten woensdag voor het oog van de internationale media verslag doen van hun oorlogservaringen in Irak. Alle Amerikaanse ”networks” zijn er: CNN, Fox, NBC, CBS. Het zijn verhalen die het goed doen bij het Amerikaanse thuisfront.

Zeker als luitenant James Uwins (26) vertelt dat hij en zijn mannen op het slagveld nauwelijks rust kregen. Drie tot vier uur slaap was vrij normaal. „Het gaat 24 uur per dag door. Je moet constant 100 procent op je hoede zijn.”

Hij vervolgt: „Als een Irakees om twee uur ’s nachts een paar schoten op ons afvuurt en vervolgens weer in zijn bed kruipt, houdt hij ons wel de hele nacht bezig. Je kunt niet verslappen.” Granaatsplinters in zijn been betekenen voor Uwins einde oorlog. „Op vliegvelden zal ik wel problemen krijgen met de detectiepoortjes”, grapt de marinier uit Californië.

K-city
Door de oorlog in Irak staat ook het zuidwesten van Duitsland voor even op de wereldkaart. Kaiserslautern dankt zijn naam aan keizer Frederick Barbarossa. Hij regeerde dit deel van het romaanse rijk van het jaar 1155 tot 1190. De Lauter was een belangrijke rivier, waarin het oude deel van de stad een eiland vormde.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog onderging Kaiserslautern stevige bombardementen. Ongeveer 60 procent van de stad werd vernield. Na de oorlog staken de Amerikanen veel geld in de stad, onder meer om hun troepen onder te brengen.

Begin jaren vijftig veranderde Kaiserslautern in Amerika’s grootste militaire kamp buiten de VS. Uit die tijd stamt de bijnaam ”K-city”. Tijdens de Koude Oorlog waren honderdduizenden Amerikaanse soldaten en hun families in en om de stad gelegerd.

Nu herbergt de stad ongeveer 38.000 Amerikanen: soldaten en hun families. Ze hebben hun eigen ziekenhuis, winkels, scholen, sportvoorzieningen en zelfs een eigen radiostation.

In het voorstadje Vogelweh staan appartementen voor meer dan 10.000 Amerikanen. De gebouwen doen sterk denken aan Oost-Europese woonblokken. Weinig kleur, weinig groen.

In Ramstein, de grootste Amerikaanse luchtmachtbasis in Europa, is het hoofdkwartier van de Amerikaanse luchtmachttroepen in Europa en de 86th Airlift Wing. Transporttoestellen, waaronder de C-17 Globemaster, vormen de ruggengraat van grote operaties in Kosovo, Afghanistan en nu Irak. Ongeveer 6000 Duitsers vinden werk op de verschillende militaire complexen.

Zonder overdrijven kan Kaiserslautern de meest Amerikaanse stad van Europa worden genoemd. Niet omdat op iedere straathoek McDonald’s of Starbucks zit, maar vanwege de aanwezigheid van de troepen.

Toch ziet Beate Edinger, medewerkster van een kledingwinkel aan de Marktstrasse in het centrum van de stad, het aantal Amerikaanse klanten teruglopen. „De jongeren komen nog wel voor een overhemd of een broek maar de ouderen zie ik niet meer. Ik weet niet of het opdrachten van hogerhand zijn. Zouden ze niet meer mogen?”

Speelt de houding van de Duitse regering -faliekant tegen de oorlog- een rol? Edinger antwoordt met een voorbeeld. „Mijn neef werkt bij een grote computerfirma die veel zaken deed met de hier gevestigde Amerikanen. Sinds het begin van de oorlog krijgt hij geen opdrachten meer.”

Vijand
„We bidden voor onze troepen, voor onze jongens waar ook ter wereld. Mogen ze snel weer thuis zijn.” Dominee Gib Wood vergeet tijdens de weekdienst van de Rheinland Baptist Church de situatie in de Golf niet. Zijn gemeente van 300 zielen drijft voornamelijk op de militairen en hun gezinnen.

In een voormalige vrachtwagengarage naast de spoorlijn buiten Landstuhl is de dienst woensdagavond begonnen met een lied over de zondaar. De dominee dirigeert. Even later wijst Wood zijn gemeente erop dat niet het Iraakse volk de vijand is. „Onze vijand is de duivel.”

Na de dienst zegt Wood „gemengde gevoelens” over de oorlog te hebben. „Het waarom van deze oorlog is een politieke kwestie. Militairen willen geen oorlog, zij weten wat het is. Maar we gehoorzamen het gezag dat over ons is gesteld. Als de president zegt: „Ga”, gaan we. Maar de militairen en onschuldige burgers betalen er de prijs voor.”

En dan, met stemverheffing: „De oorlog is niet tegen Irak, niet tegen de Fransen, het is een persoonlijk gevecht met de duivel.”

Slechteriken
Mindy Buckless (23) is bij de kerkdienst. De volgende dag ontmoeten we haar in een van de gebouwen in Vogelweh, waar ze woont met haar zoon Dustin (5) en dochter Crystal (3). Het gezin is compleet met echtgenoot en vader Lance (27). Hij zit echter in Noord-Irak.

Mindy maakt zich zorgen. Wat ze op televisie ziet is „verschrikkelijk.” „Ik ben blij dat hij in het noorden zit en niet in het zuiden van Irak. God plaatste hem daar voor een goede reden.”

Lance vertrok enkele weken geleden vanaf Ramstein naar Irak. Hij is crew-chief bij de transporttoestellen. Zijn vrouw sprak twee keer met hem via de satelliettelefoon. „Alles was oké. Maar hij miste ons vreselijk.”

Crystal is er zich niet van bewust wat haar vader doet, Dustin wel. „Papa vecht tegen de slechteriken.” De kleine jongen met een F-16-shirt is ondeugender dan anders, zegt Mindy. „Ik moet moeder en vader tegelijk zijn.” Dat valt niet mee. Haar kinderen willen pannenkoeken, maar zij kan ze niet bakken. „Dat doet papa altijd.”

Mindy’s moeder in Georgia wil dat ze met haar kinderen naar de Verenigde Staten komt. Iets wat veel vrouwen van militairen doen. Tijdens de vorige Golfoorlog ging 15 procent van de totale populatie „terug naar moeder.” Cijfers zijn nu nog niet bekend. Generaal B. Bell, commandant van alle Amerikaanse troepen in Europa, stimuleert de vrouwen om hier te blijven. „Hij wil bergen verzetten om het iedereen naar de zin te maken”, zegt zijn woordvoerder.

Mindy krijgt veel steun van gemeenteleden en van vrienden. „Anders zou ik het niet volhouden.” Ze zegt zich goed te voelen in Duitsland. Hoewel ze alles op de basis kan doen -„ze willen niet dat wij eraf gaan”- zijn winkels een liefhebberij. „Die zijn hier prima.”

Uniform
Via websites en folders worden Amerikanen in Duitsland deze dagen gewezen op de gevaren. Oppassen voor demonstraties, niet in groepen van meer dan vijftig mensen verkeren. „Niet laten zien dat je Amerikaan bent”, zegt Mindy Buckless. „Maar dat zien de mensen vanzelf.”

De zogenaamde Force Protection Condition is deze week ”Charlie”. Militairen mogen hun uniform dragen op weg van huis naar werk, maar zonder badges met namen en onderdelen. „Vermijdt zoveel mogelijk het tonen van het militaire uniform”, aldus een officiële instructie.

Het zijn de schaduwzijden van een land in oorlog. Dominee Gib Wood heeft er geen moeite mee. „Ik voel me hier veiliger dan in de States.”

Bij het afscheid nemen moet hem iets van het hart. „Wat zou er na de oorlog mooier zijn dan dat de christelijke kerk met duizend zendelingen Irak binnentrekt? Om niet alleen het land maar ook de mensen op te bouwen.”