„Integriteit is het enige gebod”
Een slecht huwelijk, incest en een lesbische relatie: de roman ”Jij” van Mance ter Andere is niet bepaald zonder dramatiek. Hoofdpersoon is de al wat oudere Tjitske, die de dood van haar man probeert te verwerken. Ze voelt zich schuldig omdat ze hem niet liefhad en is tegelijkertijd boos. Boos omdat ze zijn rechtlijnige calvinistische opvattingen en ruwe gevoelloosheid in de loop van haar huwelijk is gaan haten. Tjitskes man is de personificatie geworden voor alles waar orthodoxe kerken voor staan.
Na verloop van tijd ontwikkelt zich een lesbische relatie tussen Tjitske en haar vriendin Heleen, die door haar vader, een dominee, is misbruikt. Meer nog dan Tjitske worstelt Heleen met de vraag of zo’n relatie niet zondig is. „Er is maar één zonde”, zegt Tjitske dan, „omdat er ook maar één gebod is: integer zijn, ten opzichte van je Schepper-Vader, in de relatie met je naaste, én met betrekking tot jezelf. Dat laatste vooral ook.”
Ondanks de manier waarop Ter Andere tegen orthodoxe kerken aan schopt en ondanks de wat vage geloofsvisie is het boek de moeite waard om te lezen. Alleen al omdat Ter Andere laat zien dat het te makkelijk is homoseksualiteit koudweg te veroordelen: een verscheurend, diepmenselijk probleem wordt dan een theorie, waarin alle meeleven ontbreekt.
Jij, Mance ter Andere; uitg. Mozaïek, Zoetermeer, 2010; ISBN 978 90 239 9330 8; 254 blz.; € 16,90.
