Verkenning geeft geen zicht op nieuw kabinet
DEN HAAG (ANP) – Informateur Rosenthal heeft zijn verkenning van de mogelijkheden om een meerderheidskabinet te vormen afgerond. Hij is donderdagmiddag begonnen aan het schrijven van zijn eindverslag, dat hij naar verwachting vrijdag aan koningin Beatrix zal aanbieden.
Rosenthal verkende de afgelopen anderhalve week als eerste de kansen van een rechts kabinet, daarna van een coalitie paars-plus en tot slot van een middenkabinet en een vijfpartijenkabinet. Maar die stuitten allemaal op blokkades van verschillende kanten en tot daadwerkelijk onderhandelen over de inhoud is het überhaupt nog niet gekomen.
Het is nu aan het staatshoofd om aan te geven hoe het verder moet. Ze kan, afhankelijk van het eindverslag van Rosenthal, onder meer besluiten om hem een nieuwe opdracht te geven, om een nieuwe informateur te benoemen of om Rosenthal te laten samenwerken met een tweede informateur, bijvoorbeeld van PvdA-huize.
De VVD-senator Rosenthal kreeg een kleine twee weken geleden de opdracht om „mede gelet op de moeilijke situatie waarin ons land verkeert”, te verkennen welke coalities mogelijk waren die kunnen rekenen op een „vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal”. Hij moest daartoe als eerste de mogelijkheid onderzoeken van een kabinet waarvan de grootste partij (VVD) en de grootste winnaar (PVV) deel zouden uitmaken.
Maar CDA-fractievoorzitter Verhagen weigerde met de VVD en de PVV om de tafel te gaan, zolang die twee partijen niet op zijn minst op hoofdlijnen een akkoord hadden bereikt. Paars-plus werd daarna gedurende twee dagen bekeken, maar VVD-leider Rutte zag „te weinig perspectief” om op dat moment te gaan onderhandelen met PvdA, D66 en GroenLinks. Een middenkabinet stuitte op een niet van PvdA-leider Cohen en een door hem geopperd vijfpartijenkabinet kreeg geen steun bij D66-leider Pechtold en GroenLinks-leider Halsema.
Wat PvdA, GroenLinks en D66 betreft is paars-plus nog altijd de meest voor de hand liggende coalitie, omdat het pad naar een rechts kabinet volgens Rosenthal niet begaanbaar was. Pechtold en Halsema pleitten donderdag bij de informateur voor het beginnen van echte onderhandelingen tussen VVD, PvdA, D66 en GroenLinks. Pechtold en Halsema concludeerden dat alternatieve combinaties zijn geblokkeerd. Pechtold stelde daarnaast dat er bij paars-plus geen taboes zijn uitgesproken. Paars-plus is ook nog altijd de eerste voorkeur van de PvdA, zo zei partijleider Cohen donderdag.
De mogelijkheid van een breed middenkabinet van VVD, PvdA, CDA, D66 en GroenLinks werd donderdag doorgestreept door Pechtold en Halsema. Pechtold zei dat als Verhagen toch een rechtse coalitie wilde, hij nu zijn vinger moest opsteken. Verhagen antwoordde dat er „de laatste dagen al veel te veel vingers zijn opgestoken”. Verhagen stelde dat hij nog altijd bereid is met de PVV en de VVD te gaan praten, mits die het onderling op hoofdlijnen eens zijn.
