Het was ergens in het najaar van 2005. Een 45-jarige automobiliste uit Capelle aan den IJssel voegde bij Nijmegen in op de A73. De onfortuinlijke vrouw had niet in de gaten dat ze midden in een rouwstoet terecht kwam. Ze werd klemgereden door de treurende familie en kreeg enkele rake klappen. Ook haar auto raakte beschadigd. De daders riepen haar toe dat het asociaal was om zich in de optocht te mengen.

Het voorval illustreert dat een uitvaartstoet niet altijd als zodanig herkenbaar is. Om de herkenbaarheid te verbeteren en problemen in het verkeer te voorkomen, kunnen alle rouwauto’s en de volgauto’s vanaf volgende week worden uitgerust met speciale vlaggen. Daarnaast krijgt een rouwstoet –mits de auto’s getooid zijn met vlaggen– als gevolg van de nieuwe regel voorrang op een gelijkwaardige kruising. Op rotondes en op kruisingen met verkeerslichten moet de rij auto’s gewoon stoppen.

CDA-Kamerlid De Rouwe zette het onderwerp in 2007 met een initiatiefvoorstel op de agenda. „Voor veel mensen uit mijn omgeving was het niet duidelijk welke verkeersregels er gelden voor een rouwstoet. Een jonge vrouw stuurde via hyves een berichtje naar Balkenende waarin ze haar onvrede uitte over het feit dat weggebruikers steeds vaker een rouwstoet doorsnijden.

Balkenende heeft dat berichtje naar mij doorgestuurd. Ik wilde een duidelijke regeling waarbij de stoet ook als zodanig herkenbaar is. Mensen in een rouwstoet zitten vol emoties, zien de boel uiteenvallen en gaan harder rijden. Dat kan in het uiterste geval leiden tot ongelukken of verkeersruzies.”

De Rouwe had liever gezien dat een rouwstoet ook bij rode verkeerslichten zou mogen doorrijden, maar dat is volgens hem praktisch niet uitvoerbaar. „Als iemand wordt geflitst moet hij achteraf aantonen dat hij deel uitmaakte van een uitvaartstoet. Dat geeft een hoop rompslomp. Bovendien denk ik dat de meeste uitvaartondernemers de routes heel goed kennen en precies weten hoe lang het licht op groen staat. Zij kunnen prima inschatten of ze met hun voorste auto bij groen licht door moeten rijden of moeten stoppen om de achterste volgauto’s niet in de problemen te brengen.”

Directeur Bert van Asselt van GUV Uitvaartverzorging in Aalten zegt „niet zo blij” te zijn met de nieuwe regel. „Deze geldt alleen op gelijkwaardige kruisingen. Bovendien moet je altijd nog voorrang krijgen, want je kunt het niet nemen. Ik vind het een halve maatregel die alleen maar verwarring schept. Deelnemers aan de stoet zijn emotioneel en zitten er niet op te wachten dat ze bij elke kruising moeten opletten of ze gelijkwaardig is of niet.”

Van Asselt zegt dat in woonwijken in de bebouwde kom nog wel eens gelijkwaardige kruisingen zijn, maar daarbuiten nauwelijks meer. Hij zou daarom liever zien dat een rouwstoet op alle kruisingen voorrang krijgt. „Als dat praktische problemen oplevert, dan moet je de regel gewoon helemaal niet invoeren.”

De scepsis van de uitvaartondernemer betekent niet dat hij nooit te maken heeft met asociaal gedrag van weggebruikers.

„De hufterigheid neemt toe. Recent reden we met een stoet op een hoofdweg. Een vrachtwagenchauffeur haalde ons in over het fietspad. Respect voor overledenen is bij sommige weggebruikers tot het nulpunt gedaald.”

Asociaal gedrag van medeweg­gebruikers gaat ook de dorpen niet voorbij. Begrafenisondernemer J. Stam uit Nieuw-Lekkerland: „Het grootste deel van de mensen stopt gelukkig netjes als ze ons zien aankomen. Ik heb het echter wel meegemaakt dat scooters door de stoet scheuren of dat ongeduldige automobilisten de dragers bijna van de sokken rijden. Gelukkig zijn dat uitzonderingen.”

Stam vindt de nieuwe verkeersmaatregel „halfbakken. In ons dorp heb ik er nog wel wat aan, omdat hier relatief nog veel gelijkwaardige kruisingen zijn. In stedelijk gebied met veel verkeerslichten en rotondes wordt het een heel ander verhaal. Ik hoor van collega’s in de stad dat deelnemers van een rouwstoet die door het rode licht reden om bij de rest te kunnen aansluiten, beboet zijn.”

Frank Peusen van de branchevereniging voor uitvaartverzorgers BGNU „wacht wel af” wat de nieuwe maatregel uitwerkt. „Voorrang geldt op gelijkwaardige kruisingen. Die zijn er nauwelijks meer. Bij het ministerie beoordeelt men dat niet als een probleem.”

Peusen waakt ervoor het doorsnijden van een rouwstoet als hufterigheid te kwalificeren. „Soms kijk je door een autoraam van de ‘dader’ naar binnen en zie je een geschrokken gezichtje. Foutje dus, niet altijd kwade opzet.”

Uitvaartondernemer Stam heeft de politie wel eens om begeleiding van de rouwstoet gevraagd toen hij veel volgauto’s verwachtte. „„Geen tijd”, was hun korte antwoord. Een paar uur later zag ik iets verderop vijf agenten gordelcontroles uitvoeren.”

De politie is ook niet verplicht om een rouwstoet te begeleiden, mits de verkeersveiligheid niet in gevaar wordt gebracht. Voor nabestaanden van een overledene die graag de stoet intact willen houden, zou VDW Uitvaartsupport in Ede soelaas kunnen bieden. Het bedrijf biedt sinds enkele weken uitvaartbegeleiding met auto’s, scooters en motoren.

„Achter aan de stoet rijdt een auto van ons die duidelijk maakt dat het om een uitvaart gaat”, zegt eigenaar Geerrette de Bonte. „Onze scooters en motoren rijden mee om op kruisingen het verkeer te regelen. De gediplomeerde verkeersregelaars hebben de bevoegdheid om ook op rotondes en kruisingen met verkeerslichten de weg vrij te houden. We begeleidden een keer een rij van vijftig volgauto’s. Dat is hard werken.”

De Bonte durft nog niet te spreken over een nieuw trend, maar op een recente uitvaartbeurs was de belangstelling voor haar diensten „overweldigend.”